စုိင္းတင္ၿမိဳ႕စား ဥကၠာပ်ံ - ေ၀သာ

ရခုိင္သမုိင္းမွာ ဥကၠာပ်ံဆုိစြာ သင့္ေအာင္စိတ္၀င္စားဖုိ႔ ေကာင္းေရ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးပါ။ စြမ္းရည္သတၱိ ျပည့္၀ေရ စစ္သားႀကီးျဖစ္ေတ။ အႏုပညာကုိ စုံမက္ျမတ္ႏုိးေရ စာေပပညာသွ်င္ႀကီးျဖစ္ေတ။ မင္းခေမာင္း၏ ေရာင္း ရင္းႀကီးလည္း ျဖစ္ပါေရ။ ဥကၠာပ်ံ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခေရ ကာလကေတာ့ခါ ၁၆ရာစုအဆုံး၊ ၁၇-ရာစု အစပုိင္း၊ ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီး (၁၅၉၃-၁၆၁၂)လက္ထက္မွာ ျဖစ္ပါေရ။

ဥကၠာပ်ံငယ္စဥ္ဘ၀နန္႔ မိဘမည္ရည္႐ုိ႕ကုိ အတိအက် မသိရပါ။ ဥကၠာပ်ံေရ စုိင္းတင္ၿမိဳ႕စားအျဖစ္ ခန္႔အပ္ ခံရပါေရ။ တခ်ိန္တည္းမွာ အိမ္ေရွ႕မင္းသားမင္းခေမာင္း၏ အႀကီးေတာ္အျဖစ္လည္းသြင့္ မင္းတရားႀကီးက ခန္႔အပ္တာ၀န္ပီးခပါေရ။

မင္းခေမာင္းဆုိစြာက အ႐ြယ္နန္႔မမွ်ေအာင္ ၾကမ္းၾကဳတ္႐ုိင္းစုိင္းေရ မင္းသားျဖစ္ပါေရ။ ဥကၠာပ်ံက သြန္သင္ ဆုံးမ ပဲ့ျပင္စြာတိလည္း မင္းသားေခ်ဘားမွာ နား၀င္ထိေရာက္ခလီဖုိ႔ မဟုတ္ပါ။ မင္းသားေခ်ေရ အလဇၨီထုိး၊ ဆပြတ္သတ္၊ ေျပာခဲနက္ ဆုိခဲနက္ျဖစ္နီပါေရ။ သူ႔ကုိအလုိလုိက္လုိ႔ အခ်စ္ႀကီးခ်စ္ေတ ခမည္းေတာ္ မင္းႀကီးကုိေတာင္မွ အက်ဳိးနည္းေအာင္ ျပဳမူခပါသိယင့္။

မင္းသားမွာ ဥကၠာပ်ံအျပင္ ဆလယာသတ္ဖက္အရာ ကုိးေယာက္ဟိပါသိေရ။ စြမ္းရည္သတၱိအရာမွာေတာ့ အားလုံးသူအျပည့္ပါဗ်ာယ္။ မင္းခေမာင္းနန္႔ ေအလူသန္ တစ္က်ိတ္႐ုိ႕ေရ ခ်ာလီမန္း (Charlemagne) နန္းေတာ္ထဲက သူရဲေကာင္းဆယ့္ႏွစ္ေယာက္႐ုိ႕ပုိင္ အုပ္စုဖြဲ႕ပနာ တသီးတျခားနီကတ္ေတ။ ဇာအေရး ဇာကိစၥပင္မဆုိ တြိမေရွာင္၊ ဗုိလ္မထားကတ္ေတလူတိပါ။ မင္းသားေခ်မွာေတာ့ခါ ေဒအေပါင္းအသင္းတိနန္႔ မခြဲမခြာပါဗ်ာယ္ေလ။ ေဒအုပ္စု၏ ဦးေဏွာက္နန္႔ ၀ိညာဥ္က အသူေလဆုိေက ဥကၠာပ်ံ။ ဥကၠာပ်ံက စိတ္ဆြ ပီးလုိ႔ ခမည္းေတာ္ကုိ လုပ္ႀကံဖုိ႔အတြက္ လက္မ႐ြံ႔တစ္သုိက္ကုိ မင္းသားက ေစလႊတ္ခပါေရ။ အေရးေတာ္ေပါက္ၾကားလားခေရအတြက္ မင္းသားနန္႔ သူ႔လူဆယ္ေယာက္စလုံး တိမ္းေယွာင္ထြက္ၿပီးပနာ ဟံသာ၀တီမွာ ခုိလွံဳခီကတ္ရပါေရ။ ဟံသာ၀တီမွာ နီခကတ္ေတ တစ္ခ်က္တစ္ျပက္အတြင္းမွာေတာင္ ဥကၠာပ်ံေရ ပညာဥာဏ္ႀကီးက်ယ္နက္႐ွိဳင္းမွဳ၊ ကဗ်ာစြမ္း ရည္ထက္ျမက္မွဳ႐ုိ႔ေၾကာင့္ ထင္ရွား၊ ေက်ာ္ ၾကား၊ ေလးစားျခင္း ခံခရပါေရ။ ““အသက္ကုိ ခ်မ္းသာပီးေမ””လုိ႔ မင္းႀကီးက ကတိျပဳေရအတြက္ မင္းခေမာင္းနန္႔ သူ႔အဖြဲ႕ ရခုိင္ျပည္ကုိ ျပန္လာလတ္ကတ္ေတ။ မင္းသားလည္း အယင္ရၿမဲ အေဆာင္ အေယာင္ကုိ ျပန္ရလုိ႔ ခမည္းေတာ္မင္းႀကီးကလည္းသြင့္ ခမ္းေျခာက္ျခင္းမဟိေရ ေမတၱာ တရားနန္႔ သားေတာ္ကုိ ခ်စ္ၾကင္ျမတ္ႏုိးလုိ႔ ဟိနီခလီပါေရ။

အခ်ိန္ကာလတိ ယင္းပုိင္နန္႔ပင္ ကုန္ဆုံးလာလတ္ၿပီးေက တစ္ခါမွာ ဟံသာ၀တီကုိ ရခုိင္႐ုိ႔က ၀ုိင္း၀န္း ပိတ္ဆုိ႔ကတ္ပါေရ။ ေအပုိင္လုပ္ႀကံနီေရအခ်ိန္မွာ ဥကၠာပ်ံက အရာတစ္ခါ သြီးထုိးပီးျပန္ေရအတြက္ မင္းသားက ခမည္းေတာ္ကုိ လုပ္ႀကံဖုိ႔ ႀကိဳးစားျပန္ပါေရ။ ေအတစ္ခါမွာလည္းသြင့္ မင္းသား႐ုိ႔ ႐ွံဳးနိမ့္ျပန္ေရ အတြက္ ရန္သူဘက္ကုိ ထြက္ၿပီး ကတ္ရျပန္ပါေရ။ ဟံသာ၀တီကေတာ့ခါ မင္းသားနန္႔ အေပါင္းပါ႐ုိ႕ကုိ ၀မ္းသာအားရ ႀကိဳဆုိလက္ခံပါေရ။ ေယဒါလည္းသြင့္ ရန္သူဘားမွာ ေျမႇာက္စားခံရစြာထက္ ခမည္းေတာ္ မင္းႀကီးလက္ထဲမွာ သီဒဏ္ အပီးခံရစြာက ျမတ္ပါေရဘုရား””လုိ႔ မိဖုရားတစ္ပါးက ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကုိ မင္းသားနား၀င္ပါေရ။ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနန္႔ ေႏွာင့္ယွက္ဟန္႔တား ခံရေကလည္း မင္းသားနန္႔ ေနာက္ လုိက္ေနာက္ပါ႐ုိ႕က အတားအဆီးအလုံးစုံကို ထုိးေဖာက္ေက်ာ္လႊားပနာ ျပည္ေတာ္ျပန္လာလတ္ပါေရ။ မင္းသား၏သတၱိ၊ ဗ်တၱိ႐ုိ႕ ထင္ရွားေပၚလြင္ေရ အတြက္တာေၾကာင့္ မင္းႀကီးက အားလုံးကုိ ႁခြင္းခ်က္မဟိ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပးသနားလုိက္ပါေရ။

အရာတစ္ေခါက္ ျပႆနာေပၚစြာက သံတြဲမွာပါ။ သံတြဲၿမိဳ႕ကို ဘုရားဖူးဖုိ႔ မင္းသားထြက္ေတာ္မူပါေရ။ သံတြဲကို ေရာက္စြာနန္႔ ဥကၠာပ်ံက အရာလွံဳ႔ေဆာ္ျပန္ပါဗ်ာယ္။ ႏွစ္ခါ ႐ွံဳးနိမ့္ၿပီးဗ်ာယ္၊ လုပ္ႀကံဖုိ႔ မႀကိဳး စားေက့ဖိ။ ေဒတစ္ခါမွာ မင္းႀကီးကုိ မေက်မနပ္ျဖစ္နီကတ္ေတ သံတြဲသားတိကို စုစည္း၊ အတိအက်ေထာင္ ထား ပုန္ကန္ဖိ၊ ဥကၠာပ်ံက ေအပိုင္အႀကံျပဳပါေရ။ ဘုရားကၽြန္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ မင္းသားက စည္း႐ုံး သိမ္းသြင္းပါေရ။ စစ္အက်ဥ္းသားတိလည္း ပါယင့္။ ေအလူတိကုိ မင္းသားကုိယ္တုိင္ ဦးစီးေခါင္းေဆာင္ ပနာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေတာ္ကုိခ်ီတက္ပါလတ္ကတ္ေတ။ ေဒေခါက္ခါလည္း ေနျပည္ေတာ္
စစ္သည္႐ုိ႕က သူပုန္အင္အားစုတိကို အႏုိင္ယူႏွိမ္နင္း လုိက္ျပန္ပါေရ။ သူပုန္အမ်ားစုက ျမန္မာဘက္ကို ထြက္ၿပီး လားခကတ္ေတ။ မင္းသားနန္႔ အေပါင္းအပါ႐ုိ႕ကုိ လက္ရဖမ္းမိေရ။ ေဒတစ္ခါမွာေတာ့ခါ ဘုရင္မင္းရာဇာႀကီးက အမ်က္ေဒါသျပင္းစြာျဖစ္ပါေရ။ သက္ေတာ္ရွည္ အမတ္ႀကီးက ၾကား၀င္ေတာင္းပန္ လုိက္လုိ႔ရာ၊ မဟုတ္ဆုိေက သူပုန္႐ုိ႕အျပစ္ဒဏ္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ခံကတ္ရပါဖို႔။ မင္းႀကီးေရ ေယာနိေသာ မနသီကာရနန္႔ သက္သက္ၫႇာၫႇာအျပစ္ ပီးပါေရ။ ေယဒါလည္း ဥကၠာပ်ံခံစားရေရ အျပစ္ဒဏ္ကေတာ့ခါ သက္သာယင့္လုိ႔ ေျပာလုိ႔မျဖစ္ပါ။

ဥကၠာပ်ံဆုိစြာ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္လာဖုိ႔ အိမ္ေရွ႕မင္းသားကုိ ဆုံးမပဲ့ျပင္ရဖုိ႔ အႀကီးေတာ္ျဖစ္ေတ။ ဘုရင္မင္းျမတ္၏ ယုံမွတ္ခန္႔အပ္ခံရေရ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေတ။ အဂုက မင္းသားေရ ႏိုင္ငံေတာ္နန္႔ ျပည္သူလူထုကုိ အခါေပါင္းမ်ားစြာ သစၥာေဖာက္ဖ်က္ေတ။ အၾကမ္း ဖက္ေႏွာင့္ယွက္ေတ။ ေအခ်င့္ကုိ ဆင္ျခင္ၾကည့္ုေက ဥကၠာပ်ံေရ မင္းႀကီး၏ယုံမွတ္ကုိးစားမႈကို ပစၥလကၡတ္ အလြဲသုံးစားလုပ္သူ ျဖစ္ေတ။ ယင္းအတြက္ေၾကာင့္ ဥကၠာပ်ံေရ ႀကီးမားလီလံေသာ တာ၀န္ ၀တၱရားႀကီးတိနန္႔ ထုိက္တန္သူမဟုတ္။ မဟာမုနိဘုရားမွာ ဘုရားကၽြန္အျဖစ္ ဥကၠာပ်ံ ထမ္းရြက္ လီ။ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္လုိက္ပါေရ။

ႏွစ္ကာလတိ အမ်ားႀကီး ေက်ာ္လြန္လာေရ ကာလတစ္ခုမွာ မင္းခေမာင္း ရခုိင္ထီးနန္းမွာ မင္းျဖစ္လာပါေရ။ မင္းခေမာင္း၏ ပထမဦးဆုံး လုပ္ေဆာင္ခ်က္က သူ႔ေရာင္းရင္းႀကီး ဥကၠာပ်ံကုိ လူ႔အသုိင္းအ၀ုိင္း ထဲျပန္ေရာက္ေအာင္ ေခၚသြင္းစြာပါ။ ရခုိင္႐ုိ႕မွာ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ေရွးက်ေရ အစဥ္အလာတစ္ခု ဟိပါေရ။ လူ႔အသိုင္းအ၀ုိင္း အျပင္ဘက္တုိ႔ ႏွင္ထုတ္ပစ္ခံထားရေရ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကုိ လူ႔အသုိင္းအ၀ုိင္း ထဲ ျပန္ေရာက္ေအာင္  ေခၚယူသြတ္သြင္းဖုိ႔ဆုိေက ေခၚသြင္းဖုိ႔ ပုဂၢိဳလ္စြာ မူလ အျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ထားခေရ ပုဂၢိဳလ္ထက္ ပုိလုိ႔ျမင့္ျမတ္ရဖုိ႔၊ ဘုန္းတန္ခုိးအာႏုေဘာ္ ပုိလုိ႔ႀကီးျမင့္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါေရ။ အဂု ဥကၠာပ်ံအေရးမွာ မင္းခေမာင္းစြာ ခမည္းေတာ္မင္းႀကီးထက္ ဘုန္းတန္ခုိးအာႏုေဘာ္ အရာမွာပုိလုိ႔ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေတလုိ႔ မဆုိႏုိင္ပါသိ။ အဓမၼျပဳ ေဆာင္ရြက္ေတ ဆုိျပန္ေကလည္း အခုိင္အမာဟိၿပီးသား ဓေလ့ထုံးစံတစ္ခုကုိ က်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္ရာက်ပါဖုိ႔။ ဘိသိက္ခံေရ အခါက ျပဳ ထားေရသစၥာကုိ ေဖာက္ဖ်က္ရာက်ပါဖုိ႔ဘုရား--စသည္ျဖင့္ ဥကၠာပ်ံက ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း သိမ္သိမ္ေမြ႕ေမြ႕ ေလွ်ာက္ထားျငင္းပယ္ပါေရ။

အႀကိမ္ႀကိမ္အလီလီ ေဖ်ာင္းဖ်ေျပာဆုိေကလည္း ဥကၠာပ်ံက လက္မခံပါ။ ဥကၠာပ်ံေရ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္မွဳ ကုိလည္း တြိ႕ႀကံဳဖူးဗ်ာယ္။ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈကုိလည္း တြိ႕ႀကံဳဖူးဗ်ာယ္။ ေလာကဓံတရားႏွစ္ပါး လုံးနန္႔ ကၽြမ္း၀င္ဖူးဗ်ာယ္။ ေအအက်ဳိးတစ္ရားႏွစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚလာရျခင္းအေၾကာင္းက မိမိ၏လုပ္ရပ္ပင္ျဖစ္ေတ။ အဂုပုိင္ သိမ္ငယ္နိမ့္က်နီေရ အျဖစ္ကနီပနာ ကုိယ့္လုပ္ရပ္အသီးသီးကုိ သုံးသပ္ဆင္ျခင္ၾကည့္ခ်င္သိေရ။ အနိမ့္ အျမင့္ အတက္အက်ႁပြမ္းေရ မိမိဘ၀တာ၏ ႂကြင္းက်န္ေရ အခ်ိန္ကာလတုိကုိ တရားသေဘာနန္႔ ႐ွဳမွတ္ဆင္ျခင္ပနာ ဥကၠာပ်ံ ကုန္ဆုံးေက်ာ္လြန္လားလီပါေရ။

ဥကၠာပ်ံေရ စာဆုိေတာ္ႀကီးတစ္ဦးအျဖစ္နန္႔ သူ႔ေခတ္ သူ႔ကာလ စာေပအႏုပညာေလာကကုိ ကဗ်ာလကၤာ တိနန္႔ ထုံမႊမ္းစီႏုိင္ခပါေရ။ အပုိဒ္ (၁၂)ပုိဒ္ပါ၀င္ေရ ရတုတစ္ပုိဒ္ကုိ ဥကၠာပ်ံစပ္ဆုိခပါေရ။ ေအရတု (၁၂)ပုိဒ္ စြာ တစ္ႏွစ္ကာလအတြင္းမွာဟိေရ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ရာသီကုိ ကုိယ္စားျပဳဖြဲ႕ဆုိထားစြာပါ။ ေအရတုမွာ ဥကၠာပ်ံက ယင္းေခတ္ျပည္သူ႐ုိ႕ က်င့္သုံးကတ္ေတ ဓေလ့၊ ထုံးစံ၊ အျပဳအမူ႐ုိ႕ကို သိမ္သိမ္ေမြ႕ေမြ႕နန္႔ အလွပလွေခ်တိက် ျပတ္သားစြာ ေဖာ္ထုတ္စပ္ဆုိထားပါလီယင့္။ အိမ္ေရွ႕မင္းခေမာင္း ဟံသာ၀တီမွာ သုံးႏွစ္တာေပ်ာ္စံေရ အခ်ိန္က ရခုိင္ျပည္ကုိ အတြက္ေတာင္ မေပၚႏို္င္ေလာက္ေအာင္ မိမိေလ်ာ့ေလ်ာ့ ဟိနီခပါေရ။ ယင္းပုိင္ျဖစ္နီလုိ႔ ဥကၠာပ်ံက ေအတစ္ဆယ့္ႏွစ္ရာသီရတုကုိ ဆက္သြင္းခစြာပါ။ ေအရတု၏ အႏုပညာစြမ္းအားေၾကာင့္ မင္းခေမာင္းစြာ ရခုိင္ျပည္ကုိ ျပန္လုိ႔လြမ္းဆြတ္တမ္းတ ေအာက္ေမ့မိလာေရ အတြက္ ဟံသာ၀တီက ခ်က္ခ်င္းျပန္လာလတ္ပါေရ။

တစ္ရပ္တစ္႐ြာကုိ ေရာက္လားပနာ အနီ၀ီးလားခေရ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကုိ ကုိယ့္ရပ္ကုိယ့္႐ြာျပန္ဖုိ႔ အတြက္ေပၚ တမ္းတမိလာစီေအာင္ဆုိေရ ရည္႐ြယ္ခ်က္နန္႔ ရတုပို႔ဓေလ့တစ္ခု ရခုိင္ျပည္သူ႐ုိ႕ၾကားမွာ ဟိခဖူးပါေရ။

ျမန္မာ႐ုိ႕လက္ေအာက္သို႔ က်လားခေရ အလားလားအပါးပါး ကာလတိမွာ ကုိယ့္႐ုိးရာအစဥ္အလာ ထုံးတမ္းတိကုိ ရခုိင္သား႐ုိ႕က တဆတ္ဆတ္ စြန္႔ခြာလာကတ္ပါေရ။ ယင္းအတြက္တာနန္႔ ေအရတုပ႔ုိ ဓေလ့လည္းသြင့္ အဂုဆုိေက တစိလည္းမက်န္ ကြယ္ေပ်ာက္လားခပါဗ်ာယ္။ စစ္တေကာင္းခ႐ုိင္မွာက်ခါ ကုမၸဏီ(အစုိးရ)က ကူညီေထာက္ပ့ံလုိ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုကုိ ရခုိင္သား႐ုိ႕ တည္ေဆာက္ခကတ္ေတ။ ယဥ္ေက်းမႈအစဥ္အလာတိကုိလည္းသြင့္ ဆက္ၿပီးေက ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ခ ကတ္ပါေရ။ စစ္တေကာင္းသား ရခိုင္လူမ်ဳိးတိ လည္ဖုိ႔ပတ္ဖုိ႔အတြက္ ျဖစ္ျဖစ္၊ စီးပြားေရးကိစၥအတြက္ျဖစ္ျဖစ္ ရခုိင္ျပည္ကုိေရာက္လာကတ္ေတသူ႐ုိ႕မွာ အဂုသကေျပာခေရ ရတုမ်ဳိးတိ ပါလာကတ္ပါေရ။ စိတ္၀င္စား ဖုိ႔ေကာင္းစြာတစ္ခုဟိပါေရ။ သူ႐ုိ႕အဂုနီထုိင္ကတ ေတ စစ္တေကာင္းေဒသမွာ ရတုစပ္ဆုိေရးသားျခင္း တစ္ခုတည္းနန္႔ လုပ္ကုိင္စားေသာက္ေတ လူတန္းစားတစ္ရပ္ ဟိနီျခင္းပါ။

ယင္းေဒသက အိမ္ရွင္မ႐ုိ႕စြာ ဒဂၤါးတစ္ျပားအခပီးပနာ ကုိယ့္ကိစၥနန္႔ကိုက္ညီေရ ရတုတစ္ပုဒ္ကုိ ရီးစပ္ ခုိင္းကတ္ပါေရလတ္။ ခရီးထြက္ဖို႔ကန္နီေရ ကုိယ့္အိမ္သွ်င္ကုိ ယင္းရတုကုိ ပီးလုိက္ပါေရလတ္။ လုပ္ငန္းကုိင္ငန္း ေအာင္ျမင္ၿပီးစီးေရခါ ေအရတုကုိ ဖတ္ပါလီလုိ႔ မွာလုိက္ကတ္ေတလုိ႔ ဆုိပါေရ။ ရပ္၀ီးကုိ ေရာက္လားခေရ အိမ္သွ်င္ေယာက်္ားကလည္းသြင့္ အခ်ိန္က်ခါ ရတုကိုဖတ္႐ွဳခံစားပါဗ်ာယ္။ ဖတ္လုိက္စြာနန္႔ ကုိယ့္အိမ္၊ ကုိယ့္ယာ၊ ကုိယ့္မိသားစု႐ုိ႕၏ အေငြ႕အသက္တိကုိ ရတုက တဆင့္ ခံစားရဟိလာကတ္ပါေရ။ ေယခါ ရင္ထဲႏွလုံးသားထဲမွာ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာဓာတ္တိ ယုိစိမ့္လာပနာ အိမ္သွ်င္ေယာက်္ားလည္း ကုိယ့္မိသားစုဘားကုိ ဇာပိုင္အလ်င္ေရာက္ႏုိင္ဖုိ႔လဲ၊ ျပန္လာကတ္ရစြာဗ်ာယ္လုိ႔ ဆုိပါေရ။ တစ္ခါတစ္လီမွာေတာ့ခါ အဆင္မေျပလုိ႔ အိမ္သွ်င္ေယာက်္ားလက္ထဲကုိ ရတုကဗ်ာလက္ေရာက္ ထည့္မပီးလုိက္ႏုိင္စြာမ်ဳိးလည္း ဟိပါေရ။ အိမ္သွ်င္ခရီးထြက္လုိ႔ အင္တန္ေလာက္ ၾကာၿပီးမွရာ ပီးပုိ႔လုိက္ ကတ္ရပါေရ။ ဇာပုိင္ပင္ျဖစ္ျဖစ္ပါ။ ရတုျမႇားတံ႐ုိ႕ကေတာ့ခါ ရည္မွန္းခ်က္ပစ္မွတ္မွာ တစ္ဆံျခည္မလြဲ ဒက္ကနဲ လားစုိက္ကတ္စြာပါဗ်ာယ္။

ေ၀သာ

ကုိးကား - San Shwe Bu: U Ga Pyan, The Governor of Sindin Arakan (J.B.R.S Vol.4, Part3 , 1919)ကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆုိပါသည္။