"မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ သမိုင္း"

မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ အရွတိုက္၏အေရွ႔ေတာင္ဘက္အစြန္းထိပ္ႏွင့္ ေဘာ္နီယိုေခၚ ကာလီမာ တန္ကြ်န္း၏ ေျမာက္ဘက္တြင္တည္ရွိၿပီး၊ မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ေျမာက္ဘက္တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ႏွင့္ ေတာင္ ဘက္ျခမ္းတြင္ အင္ဒိုးနီးရွားႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္ ႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္ခ်င္းကပ္လွ်က္တည္ရွိပါသည္။ ႏိုင္ငံ၏အက်ယ္ အ၀န္းမွာ စတုရန္းမိုင္ (၁၂၇၃၁၆) က်ယ္၀န္းၿပီး။ႏိုင္ငံ၏ၿမိဳ႔ေတာ္မွာ “ကြာလာလမ္ပူ”ျဖစ္ၿပီး ၁၉၉၂ ခုႏွ စ္ဇူလိုင္လတြင္ ေကာက္ခံထားသည့္မွတ္းတမ္းမ်ားအရ လူဦးေရမွာ ၂၂.၂သန္းရွိပါသည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ ေနာက္ခံသမိုင္းရာဇ၀င္မွာ တရုပ္ႏြယ္မ်ားမွဆင္းသက္လာၾကျခင္း ျဖစ္ေၾက ာင့္ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါသည္။ B.C,1500,2000 .ခန္႔တြင္ တရုပ္ျပည္၊ယူနန္ျပည္နယ္အတြင္းမွ မြန္ဂိုႏြယ္ ဖြားတရုပ္မ်ားသည္ မေလးကြ်န္းဆြယ္ရွိ ကြ်န္းစုမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိအေျခခ်ခဲ့သည္မွ မေလးႏိုင္ငံသည္စ တင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုမိန္ဂိုတရုပ္မ်ားသည္ မေလးကြ်န္းစြယ္ကို မလကၠာၿမိဳ႕ျပတည္ေထာင္၍ အုပ္ ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည့္၊ ထိုသို႔မလကၠာၿမိဳကျပတည္ေထာင္၍ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည့္ ဘုရင္တို႔အားလည္း မလ ကၠာဘုရင္မ်ားဟု ေခၚဆိုခဲ့ၾက၏။ ထိုအခ်ိန္ကာလကို မေလးကြ်န္းစြယ္ကို မေလးရွားႏိုင္ငံဟု အမည္ မတြင္္းေသးေခ်၊ “မလႅာယုႏိုင္ငံေတာ္”ဟုသာ အမည္တြင္ခဲ့ေလ၏။

မလႅာယုႏိုင္ငံေခၚ မေလးရွားႏိုင္ငံသို႔ ဗုဒၶသာသနာေတာ္သည္ B.C, 309, ဘုရားရွင္ေတာ္ျမတ္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူၿပီးႏွစ္ေပါင္း (၂၅၀)အၾကာ တတိယဂၤါယနာတင္ၿပီးခ်ိန္မွ စတင္၍ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ထိုမေလးကြ်န္းစြယ္ကိုလည္း သု၀ဏၰဘူမိေဒသတြင္ပါ၀င္ေၾကာင္းကို ပညာရွင္တို႔က ယူဆၾကပါသည္။ တိက်ခိုင္လံုေသာသမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားအရ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္ သာသနာႏွစ္ (၉၀၀) ႏွင္ (၁၀၀၀)အတြင္း ခရစ္ႏွစ္၄-ရာစုႏွင့္ ၅-ရာစုတြင္း အိႏၵိယ၌အသံုးျပဳေသာသကၠတဘာသာျဖင့္ေရးထိုး သည့္ေသာဗုဒၶဘာသာက်မ္းစာေက်ာက္ခ်ပ္မ်ားစြာတို႔ကို မေလးရွားႏိုင္ငံအႏွံ႔တြင္ေတြ႔ရွိရပါသည္။

ထို႔အျပင္ အဘိဓမၼာက်မ္းမွ ဂါထာေတာ္ သံုးပုဒ္အား ေရးထိုးထားသည့္ ရႊံ႔အုတ္ခ်ပ္ကိုလည္း ေတြ႔ရွိရၿပီး၊ အုတ္ေက်ာင္းတိုက္၃-တိုက္ႏွင့္ ေစတီေတာ္ (၅)ဆူကို ဘုရင္ႏွင့္ သံဃာေတာ္မ်ားႀကီးမႈ၍ ျပည္သူ၊ျပည္သား၊ဒကာ၊ဒကာမအမ်ားစုေပါင္းကာလႈဒါန္းတည္ေဆာက္ထားခဲ့ၾကေၾကာင္း ေရးထိုး ထားသည့္ ကမၺည္းေမာ္ကြန္းကိုလည္းေတြ႕ရွိခဲ့ၾကပါသည္။ နခြန္ရွရီဓမၼရာဇ္ ေခၚ နခြန္ရွရီ တမၼရတ္ ဘြဲ႔ေတာ္ရွိသည့္ ေစတီေတာ္ႀကီးကိုလည္းေတြပရွိရသျဖင့္ ခရစ္ႏွစ္(၅)ရာစုခန္႕ကပင္ မေလးရွားႏိုင္ငံ၌ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ေရာက္ရွိျပန္႔ပြားေနၿပီး ေနလိုလလိုထြန္းပခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရေပသည္။

ေရွ႔အေခၚသီရိ၀ိဇယႏိုင္ငံ ယခုအင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသည္ ခရစ္ႏွစ္(၇)ရာစုတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ထြန္း လင္းအားေကာင္းသည့္ ဗုဒၶႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ မေလးရွားကြ်န္းစြယ္မ်ားသို႔ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ျပန္႔ ပြား ေအာင္ ေထာက္ပန္႔ခဲ့၏။ တရုပ္သုေတသီရဟန္းေတာ္ အီခ်င္း၏ (၇)ရာစုကုန္ခါနီး သြားေရာက္ခဲ့သည့္ သီရိ၀ိဇယႏိုင္ငံခရီးသြားမွတ္တမ္းတြင္ “သီရိ၀ိဇယ (ခ) အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္လြန္စြာ ထြန္းကားေနၿပီး ေရေျမဆက္စပ္လ်ွက္ရွိသည့္ မလႅာယုကြ်န္း (ခ) မေလးရွားႏိုင္ငံစေသာ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ လည္း ဗုဒၶသာသနာေတာ္ျဖန္႔ေ၀ေပးေနၿပီး” ေထရ၀ါဒကိုအဓိကထားလက္ခံက်င့္သံုေနၿပီး မဟာယာန ၀ါဒအနည္းငယ္ရွိေၾကာင္းကို မွတ္တမ္းတင္ထားပါသည္။

မလႅာယုကြ်န္းေခၚ မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ မူဆလင္တို႔အတင္းအဓမၼဘာသာေရး မတိုက္ခိုက္ မသိမ္းပိုက္မွီအခ်ိန္မ်ားတြင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ထြန္းကားျပန္႔ပြားမႈမွာလြန္စြာအားေကာင္းေလ၏။ မလႅာယုဘုရင္ကိုယ္တိုင္ပင္ ၀ိနည္းေတာ္ကိုနားလည္တတ္ကြ်မ္းလို၍ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ခဲ့ျခင္း ကိုေထာက္ရႈ၍ မေလးတြင္ ဘုရင္ႏွင့္ ျပည္သူ၊ျပည္သားတို႔၏ ဗုဒၶသာသနာေတာ္အား ၾကည္ညိဳ ေထာက္ပန္႔မႈကို သိရွိနားလည္ခန္႔မွန္းႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။ပုဂံျပည္ေခၚ ျမန္မာႏွင့္ မလႅာယုကြ်န္းေခၚ မေလးရွားႏိုင္ငံ တို႔အၾကားဘာသာေရးဆက္ႏႊယ္မႈမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။

A.D,11. ရာစုခန္႔တြင္ ပုဂံေနျပည္ေတာ္မွ သီဟိုဠ္တြင္ပရိယတၱိပညာမ်ားသင္ၾကားခဲ့သည့္ “အရွင္ဆပၸဒမေထရ္”သည္ (၁၀)၀ါအရတြင္ ပုဂံေနျပည္ေတာ္သို႔ျပည္လည္ၾကြခ်ီေတာ္မူလာၿပီး သီဟိုဠ္ မွ “အရွင္သီ၀လိ၊အရွင္တာမလိႏၵ၊အရွင္အာနႏၵာ၊ အရွင္ရာဟုလာ”ဟူေသာမေထရ္ေလးပါးကို ပုဂံေန ျပည္ေတာ္သို႔ပင့္ေဆာင္ခဲ့ပါသည္၊ ေနာက္တြင္အရွင္ရာဟုလာသည္ ပုဂံေနျပည္ေတာ္မွ မလႅာယုကြ်န္း မေလးရွားသို႔ၾကြေရာက္ၿပီး ၀ိနည္းတရားေတာ္ကိုတတ္သိနားလည္ရန္ ဆႏၵျပင္းျပေနေသာ မလႅာယု ဘုရင္အား ခုဒၵသိကၡာ၀ိနည္းက်မ္းကို အဖြင့္ဋီကာက်မ္းႏွင့္တကြသင္ေပးခဲ့၏။ ထိုမလႅာယုဘုရင္သည္ ၀ိနည္းက်မ္းေတာ္သင္ေပးသည့္ မိမိဆရာအရွင္ရာဟုလာအား ပတၱျမားသပိတ္ေတာ္ကိုလႈဒါန္ေလ၏။ ထိုမလႅာယုဘုရင္၀ိနည္းေတာ္သိၾကားေနခ်ိန္တြင္ ပုဂံေနျပည္ေတာ္တြင္ နရပတိစည္သူမင္းႀကီး ထီးနန္းစံေတာ္မူေနခ်ိန္သာသနာေတာ္ႏွစ္(၁၇၀၀)ခန္႔တြင္ျဖစ္ပါသည္။

A.D,15 ရာစုေႏွာင္းပိုင္းတြင္အာရတ္ႏြယ္ဖြား မူဆလင္တို႔သည္ ကုန္သြယ္ျခင္းအေၾကာင္းျပ ခ်က္ျဖင့္ ထိုမလႅာယုကြ်န္းႏွင့္ သီရိ၀ိဇယႏိုင္ငံေတာ္အတြင္းသို႔၀င္ေရာက္လာၾကၿပီး၊အစပိုင္တြင္ မူဆ လင္တို႔သည္ ေဒသခံဗုဒၶဘာသာတို႔အား အေလွ်ာ့ေပါင္းသင္းကာ သေဘာထားျပည့္သေရာင္ အေယာ င္ေဆာင္၍ ဗုဒၶဘာသာဘုရင္ႏွင့္ ဘုရင္ႏွင့္နီးစပ္သူမ်ားအား ေပါင္းသင္း၍ ၄င္းတို႔မ်က္ႏွာရေအာင္ အား ထုတ္ၾကၿပီး၊ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ၄င္းတို႔အရာေရာက္လာၾကသည့္အခါ ဗုဒၶဘာသာတို႔အား ေသြးခြဲျခင္း၊ ေသြးထိုးျခင္းမ်ားျပဳလုပ္၍၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိုကုန္သည္မ်ားမွ မူဆလင္တို႔အား အလံုးအရင္းျဖင့္ေခၚ ယူ၍ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံေတာ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ သီရိ၀ိဇယႏိုင္ငံ(အင္ဒို) ႏွင့္ မလႅာယုကြ်န္းဂမေလး)တို႔ကို စစ္တိုက္သိမ္းပိုက္လိုက္ၾက၏။ သတိလက္လြတ္ေၾကာင့္ၾကမဲ့ေနၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာတို႔မွာ မူဆလင္ တို႔၏ ဓါးဖ်ား၀ယ္ မရႈမလွအသတ္ခံၾကရ၏။

ေဒသခံဗုဒၶဘာသာသမီးမ်ိဳတို႔အား မူဆလင္တေယာက္လွ်င္ အနည္းဆံုးေလးေယာက္ယူ၍ မူဆလင္ဦးေရးမ်ားပြားေစရန္သားေဖာက္ျခင္းမ်ားကိုျပဳလုပ္ၾက၏။ မူဆလင္ဦးေရမ်ားျပားလာေသာအ ခါ အာဏာပိုင္ဘုရင္မွာလည္း မူဆလင္ဘုရင္ျဖစ္လာကာ ေနာက္ဆံုး မလႅာယုကြ်န္းတြင္ ဗုဒၶသာသနာ ေတာ္မွာ ကြယ္ေပ်ာက္လုနီးပါးျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။

ယေန႔မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ ဗုဒၶဘာသာရပ္တည္ႏိုင္ရန္အတြက္ အဓိက က်ားကန္ေပးထား သည္ မွာတရုပ္ႏြယ္ဖြားမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။မေလးအစိုးရသည္ ေရွ႔ေဟာင္းဗုဒၶဘာသာအေဆာက္အဦးတို႔အား အစေဖ်ာက္ခ်င္ၾက၏၊သို႔ေသာ္တရုပ္တို႔မွ ကမၻာယဥ္းေက်းမႈထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲစသည္တုိ႔ႏွင့္ ပူေပါင္း ကာ မေလးတို႔မဖ်က္ဆီးႏိုင္ေအာင္ လူအား၊ေငြအားတို႔ျဖင့္ အကာအကြယ္ေပးထားၾကပါသည္။ တရုပ္တို႔သည္ဗုဒၶေန႕ ကဆုန္လျပည္႕(ေမလ)ႏွင့္ ၀ါဆိုလျပည္႔ေန႔တို႔ကို ရံုပိတ္ရက္မ်ားအျဖစ္သတ္ မွတ္ထားၾကၿပီး ညအခါတြင္ ေရာင္စံုမီးပန္းမ်ားထြန္းညွိ၍ ဘုရားအပူေဇာ္ခံ လွည့္လည္ေလ့ရွိၾကပါ သည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ (State Religion) အျဖစ္ အစၥလာမ္ဘာသာကိုသတ္မွတ္ထားသည္။ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္သူ ၃၂% ရာခိုင္ႏႈန္းရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း ထိုအ ထဲတြင္တာအိုး၊ကြန္ျဖဴရွပ္စသည့္တို႔ကိုပါ ဗုဒၶဘာသာထဲထည့္သြင္းထားျခင္းျဖစ္၏။ အမွန္တကယ္ ဗုဒၶဘာသာမွာည ၁၇.၃% ရာခိုင္ႏႈန္းသာရွိ၏။ မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ တခ်ိန္တခါက ဗုဒၶသာသနာေတာ္ မည္မွ်ထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္းကို မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ ၀ိေသသအထူးျပဳနာမည္ျဖစ္သည့္ “ဗုဒၶဘာသာ ေစတီ ေတာ္မ်ားႏွင့္ မူဆလင္ဗလီမ်ား ေပါမ်ားေသာႏိုင္ငံ (The Land of Mosques and Pagoga ) “ကိုေထာက္ရႈ၍သိႏိုင္ေပသည္။ (ဗလီမ်ားသည္ ေနာက္မွသာတည္ေဆာက္ျခင္းသာျဖစ္)

မူဆလင္တို႔၏ အစၥလာမ္ဘာသာခ်ဲ႔ထြင္ျခင္းမွာ “ဘာသာတရား၏အဆံုးအမ၊ အစၥလာမ္၀ါဒ မ်ားကို ေဟာေျပာျခင္းျဖင့္ ခ်ဲ႕ထြင္ျခင္းမဟုတ္ပဲ ဘာသာတရားတခုႏွင့္ မည္သို႔မွမသက္ဆိုင္သည့္ ခ်ဲ႔ ထြင္ျခင္းမ်ိဳးျဖင့္ ခ်ဲပထြင္းၾကျခင္းျဖစ္၏။” မူဆလင္တို႔သည္ စစ္တိုက္၍၄င္း၊ မယားေျမာက္မ်ားစြာယူၿပီး သားေဖာက္၍၄င္း၊အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားတိုးပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိပါသည္။ ယခုလိုဒီမိုကေရစီ ေခတ္ကာလတြင္မူ ေရွ႔ကကဲ့သို႔မူဆလင္တို႔သည္ စစ္တိုက္၍ ဘာသာျပန္႔ပြားေအာင္လုပ္ေဆာင္ ၍မရေ တာ့ေခ်၊ ( အယ္(လ္)ကိုက္ဒါး ကဲ့သို႔ေသာမူဆလင္တို႔ကား ၄င္းမူ၀ါဒကိုပဲဆက္လက္က်င့္သံုးေနဆဲျဖစ္) ထို႔ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီကိုခုတံုးလုပ္၍ အစၥလာမ္ဘာသာတိုးပြားေအာင္လုပ္ေဆာင္လာၾကပါတယ္။ သားေဖာက္သာသနာျပဳနည္းကိုကားယခုထက္တိုင္က်င့္သံုးလွ်က္ပင္ျဖစ္ပါသည္။

မူဆလင္တို႔သည္ ေခတ္ကာလမေကာင္းသည့္အခါ ရိုးရိုးကုတ္ကုတ္ေန၍ ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္ မ်ားႏွင့္ မဏာသင့္ေအာင္ေပါင္းသင္းၿပီး ေခတ္ကာလေကာင္းသည့္အခါတြင္မူ အခြင့္အေရးကိုဦးဆံုး ယူတတ္ၾကပါသည္။ ကမၻာ့သမိုင္းကိုအသာထားလို႔ ျမန္မာ့သမိုင္းေလာက္ကိုပင္ ေလ့လာၾကည့္မည္ဆို ပါက မူဆလင္တို႔၏ သေဘာကိုေကာင္းစြာရိပ္မိလာၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရး မရမီက မူဆလင္တို႔သည္ နယ္ခ်ဲ႔တို႔ႏွင့္ သင့္ျမတ္ေအာင္ေပါင္း၍ အိမ္ရွင္ျမန္မာတို႔အား ဒုကၡေပးခဲ့ ၾကၿပီး ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးရသည့္အခါတြင္လည္း ၄င္းတို႔မွ ဦးစြာအခြင့္အေရးယူခဲ့ၾကေပသည္။ ျမန္မာျပည္သည္ ၁၉၄၈-ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ-၄-ရက္ေန႔တြင္ လြတ္လပ္ေရးရ၏ လြတ္လပ္ေရးရ၍ ရက္ပိုင္း မွ်သာရွိတဲ့သည့္အခ်ိန္တြင္ မူဆလင္နယ္ခ်ဲ႔ ဘဂၤါလီ “မူဂ်ာဟစ္”သူပုန္တို႔သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္အား သိမ္းပိုက္ရန္ ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲဆင္ႏြဲကာ အခြင့္အေရးလက္တဆံုးယူခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ လြတ္လပ္ ေရးအား အကာအကြယ္ယူအသံုးခ်ခဲ့ၾကေလ၏။

စစ္အာဏာရွင္ေခတ္တြင္လည္း မူဆလင္တို႔သည္ ထိုအာဏာရွင္မ်ားႏွင့္ေပါင္း၍ ျမန္မာတိုင္း ရင္းသား၊တိုင္းရင္သူမ်ားအား စိတ္တိုင္းက်ေစာ္ကားအႏိုင္က်င့္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုသို႔အႏိုင္က်င့္ခံ တိုင္း ရင္းသားတို႔မွာ အာဏာရွင္မ်ားအားသြားေရာက္တိုင္ၾကားပါကလည္း မူဆလင္ေငြေၾကး ၾသဇာခံျဖစ္ ေနသည့္ အာဏာပိုင္တို႔မွာ မည္သည့္အေရးယူမႈမွ်မလုပ္သျဖင့္ ျမန္မာတို႔မွာ ကုလားေစာ္ကား အႏိုင္ က်င့္သမွ် အံ့က်ိတ္ခံခဲ့ရရွာပါသည္။

ယခုမ်က္ေမွာက္အခ်ိန္တြင္မူလည္းအားလံုးသိၾကသည့္အတိုင္း ခရစ္ႏွစ္(၂၀၁၀)တြင္ ေရြးေ ကာက္ပြျပဳလုပ္၍ (၂၀၁၁)ခုႏွစ္တြင္ ဒီမိုကေရစီအနည္းငယ္ပံုေပၚ၍ ရုပ္လံုးေပၚလာသည့္ (၂၀၁၂)တြင္ ၄င္းမူဆလင္တို႔သည္ ဒီမိုကေရစီအားခုတံုးလုပ္ အခြင့္အေရးယူ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ နယ္ေျမ၊ဘာသာ၊ သာသနာ၊လူမ်ိဳးတို႔အား ေစာ္ကားက်ဴးေက်ာ္ၾကေလ၏။ ယခုတႀကိမ္တြင္မူ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ထက္ပို ၍ဆိုး ၀ါးေလ၏ ၊၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိုသာ ဂ်ီဟတ္လုပ္ရန္စက်ဴေက်ာ္ႏိုင္ခဲ့ ရာ၊ ယခုမူ တႏိုင္ငံ လံုးအတိုင္းအတိုင္ျဖင့္ ျပည္တြင္း၊ျပည္ပ အခ်ိတ္အဆက္မိမိျဖင့္ က်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကားလာၾကသည္ ကိုေတြ႔ျမင္ရေပသည္။ထိုသို႔တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတိုင္ျဖင့္ ရန္စက်ဴေက်ာ္ရဲၾကသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အာဏာရအဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ အတိုင္းအခံ အဖြဲ႔အစည္းအၾကား အျမတ္ထုတ္အျပစ္ပံုခ်မႈမ်ား သည္လည္း တခုအပါအ၀င္ျဖစ္၏။

ျပႆနာျဖစ္ျခင္း၏ဇစ္ျမစ္အေၾကာင္းရင္းတိုင္းမွာ အိမ္ရွင္ဗုဒၶဘာသာမ်ားမွ ရန္စျခင္းေၾကာင့္မ ဟုတ္ပဲ၊ ဧည့္သည္မူဆလင္မ်ား၏ အကြက္က်က်စီစဥ္ျပႆနာရွာရန္စမႈမ်ားေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။ ထိုသို႔ မူဆလင္မ်ားမွရန္စသည့္အခါတြင္ အတိုက္အခံမ်ားမွ မသိသေယာင္ေနတတ္ၾကေပမဲ့လည္း၊ အႏိုင္ က်င့္ ေစာ္ကားခံရသည့္ အမိတိုင္းရင္းသားမ်ားမွ ျပန္လည္ခုခံကာကြယ္ၾကသည့္အခါမွ အသံ ထြက္ လာၾက သည္မွာလည္း တႀကိမ္မကေတာ့ျခင္းေၾကာင့္ တိုက္ဆိုင္မႈမျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေခ်၊ ထိုသို႕အတိုက္ အခံမ်ား၏ ခုခံကာကြယ္ေျပာဆိုမႈမ်ားသည္လည္း မူဆလင္တို႔၏ရန္စေစာ္ကားမႈကို အျပစ္မရွိသကဲ့ သို႔ျဖစ္ၿပီး၊မူဆ လင္တို႔အား ရန္စႏိုင္ေစရန္ အခြင့္အေရးေပးေနသကဲ့သို႔ျဖစ္ေစပါသည္။ဒီအခ်က္ကို အတိုက္အခံမ်ား အေနျဖင့္ ေကာင္းစြာနားလည္သေဘာက္ထားဖို႔လိုပါသည္။ သမိုင္းတရားခံအမ်ိဳး သားေရး သစၥာ ေဖာ က္၊သူခိုးဓါးရိုးကမ္းမျဖစ္ေစရန္ ႏွစ္ဖက္လံုးက အထူးသတိထား ဆင္ျခင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသား ေရးႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ တဖြဲ႔တဖြဲ႔အျပစ္ပံုခ်၊ေခ်ာက္တြန္းကာမေနၾကပဲ ႏိုင္ငံေတာ္၏ လံုၿခံဳးေရးႏွင့္၊ အမ်ိဳးဘာသာ၊သာသနာေတာ္ အရွည္ခန္႔ တည္တံ့ေရးအတြက္ လက္တြဲညီညာစြာေဆာင္ရြက္သင့္ ၾကပါသည္။

အခ်ိဳ႕ေသာသူတို႕သည္ “ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာကို မူဆလင္ေတြကမတရားေသာနည္းျဖင့္ ၀ါမ်ိဳသြားႏိုင္တယ္ဆိုတာ အေျခအျမစ္မရွိပါဘူး၊ အစိုးရိမ္လြန္ေနၾကတာပါ”ဟု သမိုင္းကိုမေလ့လာၾကပဲ ေျပာဆိုေနၾကသည္ကို ၾကားေနေတြ႔ေနရပါသည္။ တခ်ိန္တခါကဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး မ်ားျဖစ္ ၾကတဲ့၊အာဖဂန္နစၥတန္၊ပါကစၥတန္၊အီရတ္၊အီရန္၊ဆီးဒီယား၊ေဂ်ာ္ဒန္၊အင္ဒိုနီးရွားမေလးရွား၊မေလးရွားႏွင့္ ကရွိမီးယားေဒသတို႔ကို မူဆလင္တို႔အတင္းအဓမၼ၀ါးမ်ိဳျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္မွာ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ား ႏွင့္ အေဆာက္အဦးေဟာင္းတို႔ကိုက သက္ေသခံလွ်က္ရွိပါသည္။ထိုသို႔မူဆလင္မ်ားမွ ဗုဒၶဘာသာ ကို၀ါးမ်ိဳခဲ့သည္မွာ အစၥလာမ္၀ါဒကို ထိုသမိုင္းသက္ေသမ်ားကို မေလ့လာၾကပဲ တတ္သိနား လည္အရွ ည္ေတြးသူတို႔၏ သတိေပးစကားကို မနာခံ၊မလိုက္နာသူတို႔သာ အသိတရားကင္း စံုလံုးကန္းမ်ားသာ ျဖစ္၏။

တခ်ိန္တခါက ကမၻာမွာ ၁၀-ပံုပံုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာသည္ ၈-ပံုနီးပါးခန္႔ရွိခဲ့ၿပီး၊ ယခုမူေျပာင္းျပန္ ျဖစ္၍သြားေခ်၏။ ထိုသို႔ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံမ်ား၀ါးမ်ိဳခံရျခင္းမွာ မူဆလင္ဘာသာ၏ဘာသာတရားကို သေဘာက်ႀကိဳက္ႏွစ္သက္၍ ဘာသာေျပာင္းျခင္းေၾကာင့္မဟုတ္ပဲ၊ အတင္းအဓမၼတိမ္းသြင္း ျခင္းေ ၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏။ မူဆလင္မ်ားသည္ ခရစ္ယာန္ႏိုင္ငံတို႔အားမ၀ါးမ်ိဳႏိုင္ပဲ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံမ်ားကိုသာ ၀ါးမ်ိဳႏိုင္ၾကသည္မွာလည္း ဗုဒၶဘာသာတို႔၏ ခႏၱီတရားႏွင့္ ေပ်ာ့ညံ့ျခင္းကို မကြဲျပားျခင္း၊ ဗုဒၶတရား ေတာ္ႏွင့္အညီ အခ်င္းခ်င္းစည္းလံုးတိုင္ပင္ညီညႊတ္စြာ ဣႆာ၊မစၦရိယကင္းကင္းျဖင့္ မေနခဲ့ၾက၍ မူဆလင္တို႔၏ အလြယ္တကူ ေသြးခြဲ၀ါမ်ိဳးျခင္းကိုခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ယခုအခ်ိန္တြင္လည္း မူဆလင္တို႔သည္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးတို႔အားနည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ေစာ္ကား အႏိုင္က်င့္ေနသည္မွာလည္း ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္းလိုလိုပင္ျဖစ္၏။ မူဆလင္တို႔သည္ အမိျမန္မာျပည္အား ၀ါမ်ိဳရန္အတြက္အကြက္က်က်၊ အစီအစဥ္တက်လုပ္ေဆာင္ေနသည္မွာ ေသျခာေလ့လာၾကည့္သူ တိုင္းသိျမင္ႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။မူဆလင္တို႔သည္ အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊တိုင္းရင္သူတို႔အား သိမ္းပိုက္ ယူျခင္းျဖင့္၀ါးမ်ိဳေနရံုမကပဲ၊ အတြင္းကလႈိက္စား၍ ၀ါးမ်ိဳးေနၿပီျဖစ္သည္။ အာဏာရွိပါတီမ်ား၊ ပါ၀ါရွိ ပါတီမ်ားတို႔အားအတြင္းလူအျဖစ္ပူကပ္၍ ေသြးခြဲေနၾကေပ၏။ သစ္ပင္တပင္တြင္ သစ္ရြက္သစ္ကိုင္း မ်ားတြင္က်ေရာက္ေနေသာ ပိုးပြားမ်ားကို အလြယ္တကူႏိွမ္ႏွင္းလို႔ရေပမဲ့လည္း ၊ အတြင္းအျမစ္ပိုင္း လူမျမင္ႏိုင္ရာေနရာတြင္ ပိုးက်ေနပါက သတိမထားၾကမိေတာ့ပဲ ေနာက္ဆံုး အပင္ဗုန္းဗုန္းလဲမွသာ သတိထားမိၾကေလ့ရွိပါသည္။ ထိုအတူမူဆလင္တို႔သည္ ယခုအခါ အတြင္းအျမစ္မ်ားမွ တြယ္ကပ္ လွ်က္ ၀ါးမ်ိဳဖ်က္ဆီးေနၾကေလၿပီ၊ ထိုအျမစ္ကိုဖ်က္ဆီးေနျခင္းသည္ အကိုင္း၊အရြက္ထက္ပို၍ အႏၱရာယ္မ်ားသလို၊ေတြ႔ျမင္ရန္၊ႏႈိမ္ႏွင္းရန္လည္း မ်ားစြာခက္ခဲလွပါသည့္၊ထို႔ေၾကာင့္ အဖ်က္ပိုးမ်ား အားမေကာင္းခင္ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ျပတ္ျပတ္သားသား ေပါင္းစုအားျဖင့္အျမစ္ျပတ္ေအာင္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားသင့္လွပါသည္။


(အမ်ိဳးဘာသာ၊သာသနာေတာ္အက်ိဳး၊သည္ပိုးႏိုင္သူမ်ားျဖစ္ႏိုင္ၾကပါေစ)

ဓမၼ၀ီရ အရွင္ေတဇနိယ
ဗုဒၶဂယာ၊အိႏၵိယ
Website;www.ashintejaniya.com