ယေန႔ေခတ္
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ေလာကတြင္ အေတြ႔ရအမ်ားဆံုး အသံုးျပဳအမ်ားဆံုး
ေပၚျပဴလာအျဖစ္ဆံုး ေ၀ါဟာရစကားလံုးမွာ `သာသနာျပဳ´ ဆိုသည့္စကားလံုးပင္ျဖစ္ပါသည္။ယင္း`သာသနာျပဳ´ဆိုသည့္စကားလံုးကိုသံဃာေတာ္မ်ားေလာကတြင္သာမကပဲ
လူပုဂၢိဳလ္မ်ားေလာက သီလရွင္ ဆရာႀကီး ဆရာေလးမ်ားေလာကႏွင့္ ေနာက္ဆံုး
ေထရ၀ါဒသာသနာေတာ္၏ ခလုပ္ဆူေညွာင့္မ်ားျဖစ္ႀကတဲ့ ဓါတ္ဆရာ, နတ္ဆရာ , ၀ိဇၨာ,
ဘိုးေတာ္မ်ားကပါ`သာသနာျပဳ´ဆိုသည့္အသံုးအႏႈန္းကိုေဖာေဖာသီသီအသံုးျပဳေနသည္ကိုေတြ႔ရွိရပါတယ္။
ကမၻာ့ဘာသာမ်ားျဖစ္ႀကတဲ့ ဟိႏၵဴ, ခရစ္ယာန္,ဂ်ိန္း, ရဟူဒီ,ဇိုရိုစတာ,အစၥလာမ္ အစရွိတဲ့ ဘာသာေတြမွာလည္း`သာသနာျပဳ´(missionary)ဆိုျပီးအသံုးျပဳေနႀကပါတယ္။ကမၻာ့ရဲ့အဦးဆံုးေသာ စံျပသာသနာျပဳပုဂၢဳိလ္ကို္ျပပါဆိုလွ်င္ေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶကိုညႊန္ ျပရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။”အတၳာယ ဟိတာယ သုခါယ ေဒ၀မႏုႆာနံ ဗုဒၶါေလာေက ဥပၸဇၨတိ”ဆိုသည့္အတိုင္း လူေတြ,နတ္ေတြ,ျဗဟၼာေတြ သာမက တိရိစၧာေတြပါမက်န္ ေလာကသားအားလံုးတို႔ရဲ႕ ေလာကီ၊ေလာကုတၱရာ၊ မစၥဳပၸန္၊သံသရာ နွစ္ျဖာေသာ အက်ိဳးျဖစ္ေစရန္၊ အစီးအပြားျဖစ္ေစရန္ႏွင့္၊မ်က္ေမွာက္၊မ်က္ကြယ္ ခ်မ္သာခုခ အစစ္အမွန္ရေစရန္ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ သူ႕တပါးအက်ိဳးသက္သက္မွ်ပြင့္ေတာ္မူလာခဲ့ရတာပါ။
ျမတ္စြာဗုဒၶဟာမိမိတစ္ဦးတည္းအတြက္မွ်သာဆိုရင္ဘုရားျဖစ္ရန္အတြက္ေလးသေခ်ၤႏွင့္တစ္သိန္းေသာကပ္ကမၻာတိုင္ေအာင္ ေသြး ေခြ်း ဘ၀ေတြ အမ်ားႀကီးရင္း ဆင္းရဲဒုကၡခံကာ ပါရမီေတာ္ေတြ ျဖည့္က်င့္ဆည္းပူးစရာ မလိုပဲ သုေမဓာ ရွင္ရေသ့ဘ၀မွာပင္ ခ်မ္သာမႈအစစ္ နိဗၺာန္နန္းကို စံျမန္လိုက စံျမန္နိုင္ေပမည့္လည္း ေလာကသားအားလံုးကို ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္အတူ စာနာ သနားေတာ္မူတာေႀကာင့္ ေလာကသားအားလံုးအတြက္ အမ်ားအက်ိဳးသီးသန္႔မွ်နွင့္ သာမာန္သူတို႔ မႀကံစည္၀ံ့နိုင္ေလာက္ေအာင္ ဘုရားျဖစ္ေႀကာင္းပါရမီေတာ္ေတြကို ပရဟိတ သက္သက္ ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ျမတ္စြာဗုဒၶ၏ သာသနာျပဳလမ္းခရီးသည္ ပန္းခင္းေသာလမ္းခ်ည္းသာမဟုတ္ေပ ႀကမ္းတမ္းေသာ ခရီးႀကမ္းကိုလည္း ဇြဲမေလွ်ာ့တမ္း ႀကိဳးစားပန္းစာ မေနမနား ေလာကသားမ်ားအတြက္ တစ္ေန႔လွ်င္ ႏွစ္နာရီမ်ွသာ အနားယူေတာ္မူ၍ က်န္သည္အခ်ိန္မ်ားစြာ
တို႔အား ေလာကေကာင္က်ိဳးေဆာင္ရြက္ျခင္း တနည္း ဆိုရေသာ္ သာသနာျပဳျခင္းျဖင့္သာလ်ွင္ တန္ဘိုးရွိစြာအခ်ိန္ကိုကုန္လြန္ေစေတာ္မူပါသည္။ျမတ္စြာဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဟာေလာကဘံုးသားသတၱ၀ါမ်ားအက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမည္ဆိုလွ်င္နတ္ျပည္ကိုႀကြေရာက္ကာသာသနာျပဳတရားေဟာႀကားသလို `ဇမၺဳကတကၠတြန္း´၏ မစင္ေတာ ကိုပင္ ႀကြေရာက္ကာ သာနာျပဳခဲ့ေပသည္။ထိုအခ်က္ကို မိမိတို႔ေခတ္ ရဟန္းသံဃာေတာ္တို႕အေနႏွင့္ မ်ားစြာ အတုယူသင့္လွပါသည္။
မိမိတို႔ရဟန္းေလာကတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာရဟန္းေတာ္တို႕သည္ ေက်ာ္ႀကားေလေလ ေအာင္ျမင္ေလေလ အရွိန္အ၀ါႀကီးထြားေလေလ အလုပ္ လုပ္ခ်င္စိတ္ သာသနာျပဳခ်င္စိတ္ မရွိျဖစ္ကာ ထိုေအာင္ျမင္ေက်ာ္ႀကားမႈကို အမ်ားအတြက္ သာသနာအတြက္ အသံုးမခ်ပဲ မိမိတစ္ဦးတည္းအတြက္သာ အသံုခ်ေနႀကေပသည္။မိမိေအာင္ျမင္ရန္ႀကိဳးစားလာခဲ့သမ်ွသည္ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာေတာ္အတြက္မဟုတ္ပဲ မိမိတစ္ဦးတည္းအတြက္အဆင္ေျပ ခ်မ္းသာစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ရန္အတြက္သာႀကိဳးစားခဲ့သလိုျဖစ္ေနႀကပါတယ္။ဒကာဒကာမမ်ား၏ေထာက္ပန္႔မႈမ်ားျဖင့္ႀကိဳးစားခဲ့လို႕ေအာင္ျမင္မႈကို ရရွိသည့္အခါ မိမိမွာ ျပဳလုပ္စရာမရွိေတာ့ဟုထင္မွတ္ကာ အလုပ္မလုပ္ေအးေဆးစြာ ေနထိုင္ေတာ္မူႀကပါတယ္။ ႀကိဳးစားမႈမွာအက်ိဳးမမ်ားပဲအခ်ီနွီသာျခင္ရပါေတာ့တယ္။မိမိလိုခ်င္သည့္ေအာင္ျမင္မႈကိုရရွိျပီးဆံုးျခင္းသည္ပင္မိမိလုပ္လုပ္ေဆာင္ရမည့္ လုပ္ေဆာင္သင့္သည့္ တာ၀န္ကို စတင္၍ ထမ္းေဆာင္လုပ္ေဆာင္ရျခင္း၏ အစသာျဖစ္သင့္္ပါသည္”။ ဆင္းရဲႀကီးစြာျဖင့္သင္ႀကားေလ့လာလို႕ဓမၼာစရိယ,ဘီေအ,အမ္ေအ,ေဒါက္တာအစရွိသည့္မိမိေမွ်ာ္မွန္းသည့္ေအာင္ျမင္မႈကိုရရွိလာေသာအခါ ထိုသင္ႀကားတတ္ေျမာက္သည့္ ပညာကို ျပန္လည္ အသံုခ် အလုပ္လုပ္ရေတာ့မည့္အခ်ိန္တြင္ အလုပ္မလုပ္မလုပ္ေတာ့ပဲ ရဟန္းကိစၥျပီးသြားသည့္နွယ္ အျငိမ္းစာ ယူေနႀကျခင္းသည္ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေတာ္ႀကီးအတြက္မ်ားစြာနစ္နာလွပါတယ္။ အမွန္တကယ္က ေအာင္ျမင္မႈကို လက္ကိုင္ ျပဳ၍ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေတာ္အတြက္ တတ္စြမ္းႏိုင္သမွ်ႀကိဳးစား ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ ရြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ျမတ္စြာဗုဒၶသည္ ေလာကီမ်က္စိႏွင့္ႀကည့္မည္ဆိုပါက အမ်ိဳးေလးပါတို႔တြင္ အျမင့္မားဆံုးျဖစ္သည့္ ခတၱိယ ႏြယ္ဖြား စႀကာမင္းေလာင္းလ်ာျဖစ္ပါတယ္။စႀကာမင္းဆိုသည္မွာ ေလာကလူ႕ဌာနတြင္အဆင့္အျမင့္ဆံုးေသာအဆင့္ပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကုတၱရာမ်က္စိျဖင့္ႀကည့္
ျဖင့္ႀကည့္ပါကလည္း ေလာကသံုးပါးတြင္ အတုမရွိသည့္ သဗၺညဳဥာဏ္ရွင္ ဘုရားစင္စစ္ျဖစ္ေတာ္မူသာေႀကာင့္ လူ,နတ္,ျဗဟၼာ, သတၱ၀ါ ဟူသမွ်အနႏၱတို႕တြင့္ အျမင့္ျမတ္ေသာ အဆင့္ပင္ပင္ပါသည္။
ထိုကဲ့သို႕ ေကာကီ ေလာကုတ္ နွစ္ျဖာျပည့္စံု အျမတ္ဆံုးပင္ျဖစ္ပါေသာ္လည္း ဘုရားရွင္သည္ ေအးေအးေဆးေဆး ေနေတာ္မမူပဲ ေလာကသားတို႔ရဲ့ ပစၥဳပၸန္,တမလြန္ ႏွစ္တန္ေသာ အက်ိဳး,အစီးအပြား, ခ်မ္သာျခင္းတို႔အတြက္ ကမၻာေပၚတြင္ အလုပ္လုပ္ဆံုးဟု ဆိုရေလာက္ေအာင္ပင္ မိမိအက်ိဳးမဖက္ သူတပါးေကာင္းက်ိဳးသက္သက္မွ်ျဖင့္ မေနမနား ႀကိဳးစားကာ သာသနာျပဳေတာ္မူခဲ့ပါသည္။မိမိတို႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားအေနနဲ႔ ဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀က မ်ားပီသစြာ အမ်ားအက်ိဳး ရြက္သည္ပိုး၍ သာသနာျပဳရန္ အလြန္ပင္လိုအပ္လွပါသည္။
ယေန႔မိမိတို႕ျမန္မာနိုင္ေတာ္ရွိ ရဟန္း သံဃာေတာ္တို႕သည္ ေရွ႕ယခင္ေခတ္အခါက ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားနွင့္နိႈင္းယွဥ္ႀကည့္မည္ဆိုပါကအလုပ္လုပ္ႀကေသာ(တနည္း) သာသနာ ျပဳရဟန္းေတာ္မ်ားမ်ားစြာအားနည္းေနေသးသည္ကိုေတြ႕ရွိရပါသည္။အေရအတြက္တိုးပြားလာေသာ္လည္း၏သာသနာျပဳလိုသည့္အရည္အေသြးအရည့္အခ်င္းသာသနာျပဳစိတ္ဓါတ္မ်ားမွာထိုးက်လို႕ေနပါသည္။ေရွ႕ေခတ္အခါကဗန္ေမာ္ဆရာေတာ္၊ငါးခံုဆရာေတာ္၊ဆရာေတာ္ဦးဗုဒ္တုိ႔သာမကလယ္တီဆရာေတာ္မဟာစည္ဆရာေတာ္၊မိုးကုတ္ဆရာေတာ္၊မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ႏွင့္ကမၻာ့သာသနာျပဳဆရာေတာ္မ်ားျဖစ္ႀကတဲ့ဆရာေတာ္ဦးအာဒိစၥ၊ဆရာေတာ္ ဦးေသ႒ိလတို႕ကဲ့သို့သာသနာ ျပဳအာဇာနည္မ်ားမ်ားစြာေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္။ဒီဘက္ပိုင္းေခတ္မွာေတာ့ အျမင္က်ယ္ႀကေသာ အလုပ္လုပ္ခ်င္ႀကေသာ ရဟန္းပ်ိဳးေလးမ်ား တစ္စတစ္စ မ်ားျပားလာတာကို ၀မ္းသာဖြယ္ရာ ေတြ႕ျမင္ရ၍ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေတာ္အတြက္ မ်ားစြာ အားျဖစ္ရပါတယ္။
ေထရ၀ါဒ ငါးႏိုင္ငံထဲတြင္ အင္အားနည္းပါးႀကေသာ လာအို၊ကေမၺာဒီးယား တို႕ကိုခ်န္ထား၍ ထိပ္ပိုင္း သံုးႏိုင္ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ၊ သီရိလကၤာ၊ ထိုင္း ႏိုင္ငံတို႔တြင္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံသည္ သံဃာေတာ္ဦးေရ သံုးေသာင္း၀န္းက်င္သာ ရွိပါသည္၊ ထိုင္ႏိုင္ငံကေတာ့ တစ္သိန္းခြဲ ႏွစ္သိန္း၀န္းက်င္ရွိျပီး မိမိတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့ သံဃာေတာ္ဦးေရ ေလးသိန္းေက်ာ္ ငါးသိန္း၀န္းက်င္အထိရွိပါတယ္။ဒါေပမဲ့ကမၻာကိုေထရ၀ါဒသာသနာျပန္႔ပြားေအာင္သာသာနာျပဳႏိုင္တာကေတာ့သံဃာအနည္းဆံုးျဖစ္တဲ့သီရိလကၤာကနံပါတ္တစ္ျဖစ္ၿပီး၊ထိုင္းႏိုင္ငံက ဒုတိယျဖစ္ ကာ၊ေနာက္ဆံုးကေတာ့မိမိတို႕ႏိုင္ငံပဲျဖစ္ပါတယ္။ကေမၺာဒီးယားႏိုင္ငံကေတာင္ျမန္မာႏိုင္ငံကိုမေက်ာ္ပဲသာေနမယ္တန္းတူလိုက္၍ သာသနာျပဳႏိုင္ႀကပါသည္။
ထိုကဲသို႔မိမိတို႔ေနာက္ေကာက္က်ေနတာဟာျမန္မာ့ရဟန္းေတာ္ေတြညံ့ႀကလို႕ မဟုတ္ပါဘူးေထရ၀ါဒငါးႏိုင္ငံတြင္ မိမိတို႔ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ပရိယတၱိစာေပ အႏိုင္နင္းဆံုးအတတ္ေျမာက္ဆံုးအေတာ္ဆံုးပင္ျဖစ္ပါသည္။ထိုသို႕ပရိယတ္စာေပတြင္အေတာ္ဆံုးျဖစ္ေပမည့္လည္းအဂၤလိပ္စာအစရွိသည့္ဘာသႏၱရကမၻာသံုးစာေပမ်ား မတတ္ေျမာက္ႀကျခင္းႏွင့္ ျပင္ပဗဟုသုတအားနည္းျခင္း ေႀကာင့္ ယခုကဲ့သို႕ေနာက္ေကာက္က် က်န္ရစ္ခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္မ်ားသည္ သစ္လြင္ေခတ္မွီ၍ ေနပါေသာ္လည္း မိမိတို႔ႏိုင္ငံရွိ ထိပ္ပိုင္းသံဃာေတာ္မ်ား၏ ေခတ္ေနာက္က်မႈ အျမင္မက်ယ္မႈ ေရွ႕ရိုးဆန္မႈတို႕ ေခတ္ႏွင့္အညီ မေျပာင္လဲႏိုင္မႈမ်ားေႀကာင့္သာ ယခုကဲ့သို႕ ျဖစ္ေနျဖင့္ဟုဆိုလွ်င္ မွားမည္မဟုတ္ေပ။ ယခုအခါ ဗုဒၶဘာသာ ဆိုင္ရာ တကၠသိုလ္မ်ား ေပၚေပါက္လာသျဖင့္အနည္းငယ္သာသနာျပဳလာႏိုင္သည္ ကို၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာေတြ႔ရွိရပါတယ္။ဒါေပမဲ့လည္းသံဃာေတာ္မ်ား၏ အေရအတြက္နွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက တကၠသိုလ္အေရအတြက္သည္ အရမ္းပဲနည္းပါးေနပါေသးသည္ ။ပရိယတၱိစာသင္ တိုက္မ်ားမ်ားျပားလာ၍သာ ေတာ္ေသးပါတယ္။
ဒကာ ဒကာမတို႕ကလဲ တကယ္ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးႀကသည့္ ပရိယတၱိ၀န္ေဆာင္ စာသင္ တိုက္ေတြကို မ်ားစြာေထာက္ပန္႔လႈဒါန္းသင့္လွပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကမၼ႒ာန္းရိပ္သာမ်ားတြင္ ေပါမ်ား ပိုလွ်ံသေလာက္ စာသင္တိုက္ သံဃာေတာ္တို႔မွာ ဆင္းရဲခ်ိဳ႔တဲ့ေနပါတယ္။ဒါေႀကာင့္ သာသနာ့ရဲ႕ အေျခခံအုပ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ ပရိယတၱိစာသင္တိုက္မ်ားကို အရွည္တည္တံ့ သာသာနာျပဳ ႏိုင္ေစရန္ လႈဒါန္းေထာက္ပန္႔ ႀကဘို႕ အလြန္ပင္ လိုအပ္လွပါသည္။
ပရိယတၱိစာသင္တိုက္မ်ားကိုေလ့လာႀကည့္ပါကသာသနာေတာ္ႀကီးအတြက္ အက်ိဳးမ်ား သည္မွာမွန္ေသာ္လည္း ဒကာ ဒကာမတို႕အား ပရိယတၱိပညာမေပနိုင္သာေႀကာင့္ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ သီးသန္႕ သာသာနာျပဳ႒ာနလိုသာျဖစ္ေနပါတယ္။
မိမိစာေပသင္ေနရာ သိရိလကၤာႏိုင္ငံတြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္သာမကပဲ လူပပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ပါ ` အာနႏၵာေကာလိပ္´ `ဗုဒၶဘာသာအမ်ိဳးသမီးေကာလိပ္´စသည့္ျဖင့္ဖြင့္လွစ္ထားေပးသည့္အျပင္ တကၠသိုလ္တိုင္းတြင္လည္း`ဗုဒၶဘာသာေလ့လာေရး႒န´ဆိုျပီးထားရွိေပးပါတယ္။
တကၠသိုလ္အဆင့္ မေရာက္ခင္ မူႀကိဳ၊ မူလ၊အလယ္၊အထက္တန္းမ်ားတြင္လည္း ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္မ်ားကို ျပ႒ာန္းျပီး မျဖစ္မေနသင္ႀကားေပးပါသည္။ထိုင္အျပင္ တနဂၤေႏြ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားတြင္လည္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဓမၼစကူ(လ္)သင္တန္းဆိုျပီး အစိုးရေက်ာင္းတက္သူတိုင္း အတက္မေနရ တက္ႀကရပါတယ္။ထို့ေႀကာင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံသားတို႕သည္ ဆင္းရဲသားကအစ ဟသမၼတအဆံုး ျပည္သူအားလံုးတို႕ဟာ ဘုန္ေတာ္ႀကီးေက်ာင္းထြက္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသား ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသူမ်ားျဖစ္ႀကသာေႀကာင့္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအားေလးစားသည္၊တန္ဖိုးထားသည္။သမၼတသည္ မည့္သည့္အလုပ္ပဲ လုပ္လုပ္ အေရးႀကီးသည့္အလုပ္မ်ားတြင္ သံဃာေတာ္တို႕၏ အႀကံဥာဏ္ၾသ၀ါဒကိုခံယူႀကရ၏ သံဃာေတာ္မ်ား သေဘာတူညီခ်က္မပါပဲ မည့္သည့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မည့္သည့္လုပ္ငန္းမွ အခ်မွတ္ မလုပ္ေဆာင္ေပပါလီမာန္အမတ္အျဖစ္ရဟန္းေတာ္မ်ားကိုတင္ေျမာက္ပင္ထားပါေသး၏။
ရဟန္းေတာ္တို႕သည္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ား ႏိုင္ငံေတာ္၏ ပညာေရး၊က်မၼာေရး စသည္တို႔ကိုေကာင္းစြာလမ္းညႊန္ဆံုမႏိုင္ႀကေသာေႀကာင္ ျပည္သူ ျပည္သားတိုု႕သည္ ရဟန္းသံဃာေတာ္တို႕၏တန္းဘိုးကိုနာလည္းျပီးတန္ဘိုးထားေလးစားတတ္ လာႀကပါတယ္။ ဒကာဒကာမတို႕သည္ဘာသာေရးအေျခခံရွိထားျပီးျဖစ္သည့္အတြက္မိမိဘာသာရဲ႕ တန္ဘိုးကို သိရွိနားလည္သြားသည့္အတြက္ေႀကာင့္ဘာသာေျပာင္သြားတာဆိုတာမရွိသေလာက္ ရွားသြားပါ တယ္။ထို႔သီရိလကၤာႏိုင္ငံကဲ့သို႔မိမိတို႔ႏိုင္ငံတြင္လည္းအတန္းေက်ာင္မ်ားစြာ ဗုဒၶစာေပ မ်ားကို ျပ႒ာန္ေပးႏိုင္ရန္အစိုုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ဆရာေတာ္သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္မ်ားအေန ျဖင့္ႀကိဳး စားေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။
သီရိလကၤာသံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္အမ်ားစုဟာမူလတန္း၊အလယ္တန္း အထက္တန္းနွင့္ တကၠသိုလ္မ်ားမွာ ေက်ာင္းဆရာမ်ားအျဖစ္ အလုပ္လုပ္ျပီး သာသနာျပဳေနႀကပါတယ္။ တနည္းဆိုရေတာ္ဘာသာေရးတစ္ခုတည္းသာမကပညားေရးအခန္းက႑မွာဦးေဆာင္ျပဳ၍သာသနာျပဳေနႀကျခင္းျဖစ္ပါသည္၊”ေလာကတၳစရိယညာတတၳစရိယ’’ဆိုသည့္အတိုင္း မိမိရဲ့လူမ်ိဳးတိုးတက္ေအာင္ စီးပြားေရး၊လူမႈေရးဘာသာေရး ကိုလမ္းျပေပးတာဟာလည္း ဘုရားရဲ႔ အလိုေတာ္က် သာသနာျပဳေနႀကျခင္းပင္ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶသာသာနာေတာ္ႀကီးျပန္႔ပြားဘို႔ရန္အတြက္သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္တို႕အေပၚတြင္သာတာ၀န္္ရွိမွီတည္ေနတာမဟုတ္ပဲတိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္မင္လုပ္သည့္အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားအေပၚ၌လည္းအမ်ားႀကီးမွီတည္ေနပါသည္။အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏သာသနာေတာ္သမိုင္းကို ေလ့လာအကဲခတ္ ႀကည့္မည္ဆိုပါကေတြ႔ရွိသိျမင္ႏိုင္ပါတယ္။အာဏာပိုင္အစိုးရမင္းသည္ဗုဒၶဘာသာကို ၾကည္ညိဳေ သာသာသနာျပဳမင္းျဖစ္ပါကသာသနာေတာ္ေနလိုလလိုတိုးတက္စည္ပင္ျပန္႔ပြာ၍အာဏာ ပိုင္အ စိုးရမင္းသည္တျခားဘာသာျခားျဖစ္ေနပါကသာသာနာေတာ္ဆုတ္ယုတ္သြားသည္ကို ေတြ႔ရွိရ မွာျဖစ္ပါသည္။အာဏာပိုင္အစိုးရမင္းသည္ ဘာသာျခားျဖစ္ေသာေႀကာင့္ ဗုဒၶသာသာနာေတာ္ကို နွိပ္ကြပ္ခဲ့ေသာ္လည္း အိႏၵိယေျမမွ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႀကီးသည္ လံုး၀ေပ်ာက္ကြယ္မခဲ့ေပ အဘယ့္ေႀကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုေခတ္အခါက အိႏၵိျပည္၏ ပညာေရးမွာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းသံဃာမ်ား၏ လက္ထဲတြင္ရွိေနေသာေႀကာင့္ပင္ျဖစ္၏၊ အိႏၵိိယႏိုင္ငံ၏ သာသာကြယ္ေႀကာင္း အဓိကအေႀကာင္းအရင္းအရင္းမွာ ရဟန္းသံဃာေတာ္တို႕သည္ သာသာနာျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားကိုမလုပ္ေဆာင္ေတာ့ပဲ လာဘ္လာဘ ေနာက္ကိုလိုက္ျပီး ဓါတ္ နတ္စသည့္္ေတြကို ၀ိဇၨာအတတ္,ေမွာ္အတတ္မ်ားကို လိုက္စားလာျခင္ႏွင့္ မူဆလင္တို႔၏ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာင္တို႔အား ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္မႈေႀကာင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံအတြင္းဗုဒၶသာသာနာေတာ္အျမစ္ျပတ္ဆုတ္ယုတ္သြားျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ထို႕ေႀကာင့္သာသာနာေတာ္ႀကီးတိုးတက္စည္ပင္ျပန္႕ပြားရန္အတြက္ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား၏သာသနာျပဳအခန္းက႑အေရးပါသကဲ့သိုတိုင္ျပည္အုပ္ခ်ဳပ္သူတို႕၏အေထာက္အပန္႔ခ်ီးေျမာက္မႈလည္းမ်ားစြာအေရးပါလွပါသည္။ဆရာ,ဒကာလက္တြဲ၍အမ်ိဳး,ဘာသာ,သာသာနာေတာ္အက်ိဳးအတြက္ လက္တြဲေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ရာ အလြန္အေရးႀကီးလွပါေပသည္။
အခ်ိဳ႕ေသာရဟန္းေတာ္တို႕သည္သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားအားလုပ္ေဆာင္ခ်င္ေပမည့္လည္းအခြင့္မသာေသာေႀကာင့္အခ်ိန္တန္ဘိုးရွိသည့္အခ်ိန္မ်ားႏွင့္ ႀကိဳးစားရွာေဖြသင္ႀကား ထားေသာ အရည္အခ်င္း၊ပညာရပ္တို႔သည္ အလဟႆျဖစ္သြားႀကပါသည္။ ထို႕ေႀကာင့္ ပညာျပည့္၀ႀကေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔အား သာသာနာျပဳႏိုင္ေစရန္အတြက္ သံဃာ့ဘက္မွ တာ၀န္ရွိဆရာေတာ္ မ်ားႏွင့္အစိုးရဘက္မွ တာ၀န္ရွိ ဒကာတို႔အေနနဲ႔ သံဃာေတာ္မ်ား သာသနာျပဳႏိုင္ေရးအတြက္ သာသနာျပဳအခြင့္အလမ္းမ်ားကို ဖန္တီးေပးသင့္လွပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ သာသနာျပဳအခြင့္အလမ္းမ်ား ဖန္တီးေပးပါက အလုပ္မလုပ္ခ်င္ေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔သည္လည္း ထိုသာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကိုလုပ္ရင္လုပ္ရင္းျဖင့္ပင္လုပ္ငန္းမွာေပ်ာ္ေမြ႔သြားျပီးဘာသာ၊ သာ သနာ နွင့္ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ပါမ်ားစြာအေထာက္အကူျဖစ္ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။
ထိုကဲ႔သို႕သာသနာျပဳအခြင့္အလမ္းမ်ားဖန္တီးရာတြင္စာခ်ဘက္အားသန္သည့္ အရွင္ျမတ္ တို႔ကို စာခ်ေစျခင္း၊တရားေဟာ တရားျပ အားသန္သည့္အရွင္တို႔အား တရားေဟာ တရားျပေစျခင္းအျပင္ တျခားေသာ ပရဟိတ က်မၼာေရး၊ပညာေရးစသည့္ျဖင့္အားသန္သည့္ သံဃာေတာ္တို႕ကိုလည္း အားသန္ရာကိုျပဳလုပ္သာသနာျ့ပဳအခြင့့္္အလမ္းကို ဖန္းတီးေပးသင့္ပါ သည္။ထိုကဲ့သို႔ျပဳလုပ္မေပးႀကသျဖင့္ျမန္မာႏိုင္ငံဗုဒၶသာသနာေတာ္တြင္ သံဃာေတာ္ဦး ေရမ်ားသေလာက္ ခရီးမတြင္ျဖစ္ေနျခင္းမွာ ၎အခ်က္သည္လည္း အဓိကက်ေနပါသည္။ ထိုကဲ႔သို႔ ဖန္တီးေပးျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္လည္း ၀န္းထမ္းအေရးအတြက္ႏွင့္ ထိုထမ္းတို႕အားေပးရသည့္အခေႀကးေငြမ်ားသက္သာလာမည့္အျပင္ထို၀န္ထမ္းတို႕အား အျခား ေသာအပ္အပ္ေသာေနရာမ်ားအားခန္႔ထားပါကတိုင္းျပည္အတြက္မ်ားစြာအက်ိဳးျပဳမည္မွာဧကန္မုခ်ပင္ျဖစ္ပါသည္။
သီလ၊သမာဓိ၊ပညာႏွင့္ျပည့္စံုေသာ သံဃာေတာ္အရွင္မ်ားသည္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ၀ယ္ ေရတြက္လို႔မရႏိုင္ေအာင္မ်ားျပားပါေသာ္လည္း ထိုကဲ့သို႔ သာသနာျပဳအခြင့္အလမ္းမရွိႀကသျဖင့္ လုပ္ခ်င္သေလာက္ လုပ္သင့္သေလာက္ အမ်ိဳးဘာသာ,သာသနာေတာ္အတြက္ မလုပ္လိုက္ရပဲ ဘ၀နိဂံုးခ်ဳပ္သြားႀကသည္မွာ သာသာနာႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ မ်ားစြာနစ္နာလွပါသည္။
ေနာင္ေတာ္ေက်ာင္းထိုင္၊ေက်ာင္းပိုင္ ဆရာေတာ္မ်ားအေနႏွင့္လည္း မိမိတို႕၏ ေက်ာင္းတိုက္ကို တပ္မက္မေနပဲ ညီေတာ္သံဃာေတာ္မ်ားအား မွ်ေ၀၍ အတူတကြ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းကို ညီညြတ္စြာျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္သည့္ပါသည္။ရန္ကုန္ မႏၱေလး အစရွိသည့္ ေက်ာင္တိုက္မ်ားတြင္ နာမည္ႀကီးစာသင္တိုက္ႀကီးမ်ားမွလြဲ၍ ေက်ာင္းတိုက္အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအားလက္မခံပဲ မိမိတို႔ႏွင့္ေဆြမ်ိဳးနီးစပ္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအားသာလွ်င္ လက္ခံထားႀကပါသည္။သင္တန္းတက္၊ေစ်း၀ယ္၊ ေဆးရံုးတက္ စသည္ျဖင့္ လာေရာက္ႀကသည့္ ဧည့္သည္မ်ားအားလက္ခံျပီး ထိုဧည့္သည္မ်ားမွ တည္းခိုးခအျဖစ္ လႈဒါန္းသည့္ လာတ္လာဘကို မက္ေမာတြယ္တာေနႀကပါသည္။ထိုဧည့္သည္မ်ားကို လက္မခံရဟု ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္ပါ။နယ္ေ၀းမွ ေစး၀ယ္ျခင္း၊ေဆးကုျခင္းစေသာအေၾကာင္းႀကီးငယ္ျဖင့္ၿမိဳ႕သို႔ေရာက္လာသူမ်ားမွအေျခအေနအရတည္ခိုးရန္ ေနရာ အခက္ေတြ႔သည့္အခါတြင္ ဘုန္ေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားအား တည္းခိုးရမွာပင္ျဖစ္ပါသည္။ထိုကဲ့သို႔ ေဆးကျုခင္းစသည့္ တစ္ခဏတာတည္းခိုေနျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ အစဥ္ထာ၀ရ အိမ္ကဲ့သို႔ေနထိုင္ေနႀကသည္မွာ လံုး၀မသင့္ေလွ်ာ္ေပ။
မိမိသည္ ဗုဒၶတကၠသိုလ္(ရန္ကုန္)သို႔ တက္ေရာက္ပညာသင္ယူရန္အတြက္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ ကားျဖင့္လွည့္လည္၍ ေက်ာင္းမ်ားလိုက္ေလွ်ာက္ဖူးပါသည္၊ ေက်ာင္းေပါင္ ၂၀-ေက်ာ္သာေလွ်ာက္လိုက္ရတယ္ တစ္ေက်ာင္းမွလက္မခံေပ “ငါတို႔ေက်ာင္းက ေနရာလြတ္မရွိေတာ့’’ဟုသာေျပာႀကပါတယ္။ေနရာလြတ္မရွိဟုသာလို႔သာေျပာတယ္ေက်ာင္းတိုက္တစ္တိုက္လံုးမွ သံဃာ ၅-ပါးပင္မျပည့္ႀကပါ ထိုရွိသည့္သံဃာမ်ားမွာလည္း ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ႏွင့္ေဆြမ်ိဳးနီးစပ္ေတာ္သူမ်ားသာျဖစ္ႀကပါသည္ ။ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ မိမိ၏သားေတာ္အရွင္ရာဟုလာ၊ညီေတာ္အရွင္အာနႏၵာႏွင္တျခားေသာ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တို႔အား လက္၀ဲရံ၊လက္ယာရံ စသည့္ မဟာသာ၀က အဂၢသာ၀ကစသည့္ ရာထူးမ်ားမေပးပဲ အမွန္တကယ္ အရည္းအခ်င္ႏွင့္ျပည့္စံု၍ သာသနာျပဳႏိုင္ႀကမည့္ အရွင္သာရိပုတၱရာ အရွင္ေမာဂၢလာန္ စသည့္သာ၀ကတို႔အားသာလွ်င္ လက္ယာရံ၊လက္၀ဲရံစသည့္တို႔ကိုေပးေတာ္မူထားသည္ကိုေ ထာက္ဆ၍ဘုရားရွင္၏တပည့္သားပီသစြာျဖင့္ဘုရားရွင္ကဲ့သို႔ သာသနာျပဳႏိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းႏွင့္စိတ္ထားရွိႀကသည့္ သံဃာေတာ္မ်ားအားသာေနရာေပးသင့္ပါတယ္။ ထိုေက်ာင္တိုက္မ်ားသည္သံဃာမရွိေပမည့္လည္း လူပဂၢိဳလ္မ်ားကေတာ့ မနည္းလွေပ တခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္အိမ္ေထာင္သားေမြးပင္ျပဳလုပ္ေနႀကပါသည္။
ထိုကဲ့သို႔အျဖစ္မ်ိဳးမိမိတစ္ပါးတည္ းေတြ႔ႀကံဳရသည္မဟုတ္ေပမိမိသူငယ္ခ်င္း သံဃာေတာ္မ်ားလည္း ေက်ာင္ေနရာ အခက္အ ခဲေတြ႔ႀကံဳရေႀကာင္းသိရွိပါသည္။ တခ်ိဳ႕ သံဃာေတာ္မ်ားဆိုလွ်င္ သာသနာစိတ္ စာစိတ္ရွိပါလွ်က္ ေနထိုင္စရာေက်ာင္းရွာမရေသာ ေႀကာင့္ေတာရပ္ရြာသို႔ျပန္သြားရျပီး ပညာသင္ရန္အခြင့္အလမ္ းမ်ားဆံုးရံႈးသြားသည့္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ သာသာနာေတာ္အတြက္ မ်ားစြာနစ္နာလွပါတယ္။
ထို႔ေႀကာင့့္ေက်ာင္းထိုင္၊ေက်ာင္ပိုင္ဆရာေတာ္မ်ားအေနႏွင့္ဘာသာစိတ္ သာသာနာစိတ္ ေလးထားၿပီးပညာသင္ညိီေတာ္သံဃာေတာ္တို႔အား မိမိေက်ာင္းတိုက္တြင္လက္ခံျပီး ေပ်ာ္ရႊင္စည္းလံုးစြာႏွင့္လက္တြဲကာ သာသနာျပဳသင္လွပါသည္။
ေက်းလက္ေဒသတို႔တြင္လည္းသာာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားမွာလြန္စြာအားနည္းသြားသည္ကိုေတြ႔ရွိရပါသည္။ မိမိတို႔ငယ္စဥ္အခါက ေက်းရြာဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ေက်ာင္လွ်င္ ကိုရင္ေက်ာင္းသာ တစ္ရာေက်ာ္အနည္းဆံုးရွိပါေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္တြင္မူ ဆြမ္းခံျခင္းစသည့္ ေ၀ယ်ာ၀စၥမ်ားျပဳလုပ္ေပးမည့္ ေက်ာင္းသား သံုးေလးေယာက္ကိုပင္ မနည္းေခ်ာ့ေမြးထားေနရပါသည္။ ေက်ာင္တြင္ ေက်ာင္သားမရွိက ကိုရင္လည္းမရွိႏိုင္ေပ ကိုရင္မရွိလွ်င္ ရဟန္းသံဃာမ်ားမွာ ဘယ္လို႔မွ မရွိႏိုင္ေတာ့ပါ။ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာအတြင္း သာသာနာ့မ်ိဳးဆက္အတြက္ ရင္ေလးစရာ ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ရဟန္းသံဃာအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားအား ေကာင္းစြာ မလုပ္ေဆာင္ႀကေတာ့ပဲ ေအးေအးေဆးေဆး ေနႀကဦးမည္ဆိုပါကေခတ္လူငယ္မ်ားမွထို သံဃာေတာ္မ်ားေႀကာင့္ တိုင္ျပည္တိုးတက္ေရး ေႏွးေကြးေနျခင္းျခင္း၏ဟု အျပစ္ျမင္ လာႏိုင္စရာရွိပါသည္။
တစ္ျခားဘာသာ၀င္မ်ားက သူတို႔ဘာသာျပန္႔ပြားေရးအတြက္ ေတာေရာျမိဳ႕ပါ မစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားေနႀကခ်ိန္တြင္ မိမိတို႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားအေနႏွင့္ မသိလိုက္ မသိဖာသာေန ေနႀကဦးမည္ဆိုပါက ဗုဒၶ၏တရားေတာ္မ်ားသည္ မည္မွ်ပင္ မွန္ကန္မွန္ကန္ မည္မွ်ပင္အႏွစ္သာရျဖည့္စံုေနပါေစ ဗုဒၶ၏တရာေတာ္ျမတ္တို႔ရဲ႔ တန္ဘိုးကို ဒကာ ဒကာမတို႔သိရွိ္ နားလည္ျခင္းတန္ဖိုးထားျခင္းမရွိေတာ့ပါကေနာင္ႏွစ္ေပါင္းအနည္းငယ္အတြင္းမွာ ဘာသာျခား တို႔၏၀ါးမ်ိဳးျခင္းကိုမလြဲမေသြခံသြားရႏိုင္ပါသည္။
အခ်ိဳ႕ေသာရဟန္းေတာ္တို႔သည္ မိမိတို႔၏ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာအား လူမ်ိဳးျခား ဘာသာျခားတို႔မွ စီမံကိန္းဆြဲ၍ အႏိုင္က်င့္၀ါးမ်ိဳေနမႈကို ကိေလကင္းကြာ ရဟႏၱာႀကီးမ်ားႏွယ္ ေမတၱာရွင္မ်ားအလားေနႏိုင္ေတာ္မူႀကေပမည့္မိမိတို႔သံဃာေတာ္အခ်င္းခ်င္း မေကာင္းေႀကာင္း ကဲ့ရဲ႕ျပစ္တင္ရႈံ႕ခ်ရမည္ဆိုပါက၏ေရွ႕ဆံုးကေန၍ရဲရင့္စြာကဲရဲ႕ျပစ္တင္ေနႀကသည္ကို ၀မ္းနည္း ဖြယ္ရာေတြ႕ျမင္ရေနရပါတယ္။
သံဃာေတာ္အခ်ိဳ႕သည္တပည့္ဒကာ၊ဒကာမတို႔အားဘာသာေရ လူမႈေရး ပညာေရး စီးပြားေရး စသည့္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားမလုပ္ေဆာင္ႀကသျဖင့္ လာဘ္လာဘအတြက္ဒကာဒကာမတို႔အား ရဟန္း၏သိကၡာတရားကိုမွမေထာက္ေတာ့ပဲမ်က္ႏွာခ်ိဳေသြးျပီးေနႀကရပါသည္။`ဆရာ-ဒကာမသည္ဒကာဆရာ´သို႔ေရာက္ရွိသြားသည္ကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ ႀကားသိေနရပါသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္္စုတြင္ သာသနာျပဳေတာ္မူေနသည့္ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ၀ိမလ မွ ၾသ၀ါဒေလးတစ္ခုအားေပးဖူးပါသည္ထိုႀသ၀ါဒသည္မိိမိသာမကပဲရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအားလံုးအတြက္ အလြန္ပင္အဖိုးတန္လွပါသည္၊ ထိုႀသ၀ါဒေလးကေတာ့”ဦးဇင္းေရ…… ရဟန္းဆိုတာ မဟုတ္တာလုပ္ရမွာကို္ရွက္တတ္ရမယ္၊ လာဘ္လာဘ ေနာက္မလိုက္မိေအာင္ ရွက္တတ္ရမယ္၊ေနာက္… သိကၡာတရားရွိရမယ္ ၊ ရဟန္ဆိုတဲ့ မာနလဲရွိရမည္ လတ္လာဘအတြက္ ရဟန္သိကၡာအက်မခံဘူးဆိုတဲ့မာနေပါ့၊ ပညာ၊ သီလ၊စရဏေတြ ရွိရမယ္ ဒါမွရဟန္ဟာရဟန္ႏွင့္တူမယ္’’ထိုႀသ၀ါဒေလးသည္တိုေပမည့္လည္းအမ်ိဳး,ဘာသာ,သာသနာအတြက္အလုပ္လုပ္ႀကမည့္ တနည္း သာသနာျပဳႀကမည့့္ ညီိေတာ္ ေနာင္ေတာ္တို႔အတြက္ မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့တရားေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
ထိုတရားတို႔ႏွင့္ျပည့္စံုမွသာလွ်င္အမ်ားႏွင့္မိမိကိုယ္တိုင္ႀကည္ညိဳ၍သာသာနာျပဳခရီးကိုေအာင္ျမင္စြာေလွ်ာက္လွမ္ႏိုင္ပါျဖစ္ပါတယ္။ထို႔ေႀကာင့္ညီေတာ္ေနာင္ေတာ္သံဃာေတာ္မ်ားအားလံုးတို႔အေနႏွင့္အမ်ိဳးဘာသာသာသနာေတာ္ႀကီးတက္တက္ႀကီးပြားေစရန္အတြက္ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ၀ါသနာပါရာ အရည္အခ်င္းမ်ား ျပည့္မီေအာင္ႀကိဳးစာ၍ ဆရာဒကာ လက္တြဲညီညာ စည္းလံုးေပ်ာ္ရႊင္စြာျဖင့္ အတူတကြ သာသာနာျပဳႏိုင္ႀကပါေစလို႔ ဆုေတာင္ရင္ နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ရပါေပေတာ့သတည္း။ ။
(သီရိလကၤာေရာက္ ျမန္မာေက်ာင္းသာရဟန္းေတာ္မ်ား စုစည္းထုတ္ေ၀သည့္ ‘လကၤာတမန္ မဂၢဇင္း တြင္ပါရွိေသာ ေဆာင္းပါး)
မိမိအက်ိဳး၊ သူတပါး၏အက်ိဳး၊ထိုႏွစ္မ်ိဳးကို၊သည္ပိုးႏိုင္သည့္၊တန္ဖိုးရွိ၊တန္ဖိုးျမင့္သူမ်ားျဖစ္ၾကပါေစ
ဓမၼ၀ီရ အရွင္ေတဇနိယ
ကိုလံဘို၊သီရိလကၤာ
Website;http://www.ashintejaniya.com/
ကမၻာ့ဘာသာမ်ားျဖစ္ႀကတဲ့ ဟိႏၵဴ, ခရစ္ယာန္,ဂ်ိန္း, ရဟူဒီ,ဇိုရိုစတာ,အစၥလာမ္ အစရွိတဲ့ ဘာသာေတြမွာလည္း`သာသနာျပဳ´(missionary)ဆိုျပီးအသံုးျပဳေနႀကပါတယ္။ကမၻာ့ရဲ့အဦးဆံုးေသာ စံျပသာသနာျပဳပုဂၢဳိလ္ကို္ျပပါဆိုလွ်င္ေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶကိုညႊန္ ျပရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။”အတၳာယ ဟိတာယ သုခါယ ေဒ၀မႏုႆာနံ ဗုဒၶါေလာေက ဥပၸဇၨတိ”ဆိုသည့္အတိုင္း လူေတြ,နတ္ေတြ,ျဗဟၼာေတြ သာမက တိရိစၧာေတြပါမက်န္ ေလာကသားအားလံုးတို႔ရဲ႕ ေလာကီ၊ေလာကုတၱရာ၊ မစၥဳပၸန္၊သံသရာ နွစ္ျဖာေသာ အက်ိဳးျဖစ္ေစရန္၊ အစီးအပြားျဖစ္ေစရန္ႏွင့္၊မ်က္ေမွာက္၊မ်က္ကြယ္ ခ်မ္သာခုခ အစစ္အမွန္ရေစရန္ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ သူ႕တပါးအက်ိဳးသက္သက္မွ်ပြင့္ေတာ္မူလာခဲ့ရတာပါ။
ျမတ္စြာဗုဒၶဟာမိမိတစ္ဦးတည္းအတြက္မွ်သာဆိုရင္ဘုရားျဖစ္ရန္အတြက္ေလးသေခ်ၤႏွင့္တစ္သိန္းေသာကပ္ကမၻာတိုင္ေအာင္ ေသြး ေခြ်း ဘ၀ေတြ အမ်ားႀကီးရင္း ဆင္းရဲဒုကၡခံကာ ပါရမီေတာ္ေတြ ျဖည့္က်င့္ဆည္းပူးစရာ မလိုပဲ သုေမဓာ ရွင္ရေသ့ဘ၀မွာပင္ ခ်မ္သာမႈအစစ္ နိဗၺာန္နန္းကို စံျမန္လိုက စံျမန္နိုင္ေပမည့္လည္း ေလာကသားအားလံုးကို ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္အတူ စာနာ သနားေတာ္မူတာေႀကာင့္ ေလာကသားအားလံုးအတြက္ အမ်ားအက်ိဳးသီးသန္႔မွ်နွင့္ သာမာန္သူတို႔ မႀကံစည္၀ံ့နိုင္ေလာက္ေအာင္ ဘုရားျဖစ္ေႀကာင္းပါရမီေတာ္ေတြကို ပရဟိတ သက္သက္ ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ျမတ္စြာဗုဒၶ၏ သာသနာျပဳလမ္းခရီးသည္ ပန္းခင္းေသာလမ္းခ်ည္းသာမဟုတ္ေပ ႀကမ္းတမ္းေသာ ခရီးႀကမ္းကိုလည္း ဇြဲမေလွ်ာ့တမ္း ႀကိဳးစားပန္းစာ မေနမနား ေလာကသားမ်ားအတြက္ တစ္ေန႔လွ်င္ ႏွစ္နာရီမ်ွသာ အနားယူေတာ္မူ၍ က်န္သည္အခ်ိန္မ်ားစြာ
တို႔အား ေလာကေကာင္က်ိဳးေဆာင္ရြက္ျခင္း တနည္း ဆိုရေသာ္ သာသနာျပဳျခင္းျဖင့္သာလ်ွင္ တန္ဘိုးရွိစြာအခ်ိန္ကိုကုန္လြန္ေစေတာ္မူပါသည္။ျမတ္စြာဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဟာေလာကဘံုးသားသတၱ၀ါမ်ားအက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမည္ဆိုလွ်င္နတ္ျပည္ကိုႀကြေရာက္ကာသာသနာျပဳတရားေဟာႀကားသလို `ဇမၺဳကတကၠတြန္း´၏ မစင္ေတာ ကိုပင္ ႀကြေရာက္ကာ သာနာျပဳခဲ့ေပသည္။ထိုအခ်က္ကို မိမိတို႔ေခတ္ ရဟန္းသံဃာေတာ္တို႕အေနႏွင့္ မ်ားစြာ အတုယူသင့္လွပါသည္။
မိမိတို႔ရဟန္းေလာကတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာရဟန္းေတာ္တို႕သည္ ေက်ာ္ႀကားေလေလ ေအာင္ျမင္ေလေလ အရွိန္အ၀ါႀကီးထြားေလေလ အလုပ္ လုပ္ခ်င္စိတ္ သာသနာျပဳခ်င္စိတ္ မရွိျဖစ္ကာ ထိုေအာင္ျမင္ေက်ာ္ႀကားမႈကို အမ်ားအတြက္ သာသနာအတြက္ အသံုးမခ်ပဲ မိမိတစ္ဦးတည္းအတြက္သာ အသံုခ်ေနႀကေပသည္။မိမိေအာင္ျမင္ရန္ႀကိဳးစားလာခဲ့သမ်ွသည္ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာေတာ္အတြက္မဟုတ္ပဲ မိမိတစ္ဦးတည္းအတြက္အဆင္ေျပ ခ်မ္းသာစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ရန္အတြက္သာႀကိဳးစားခဲ့သလိုျဖစ္ေနႀကပါတယ္။ဒကာဒကာမမ်ား၏ေထာက္ပန္႔မႈမ်ားျဖင့္ႀကိဳးစားခဲ့လို႕ေအာင္ျမင္မႈကို ရရွိသည့္အခါ မိမိမွာ ျပဳလုပ္စရာမရွိေတာ့ဟုထင္မွတ္ကာ အလုပ္မလုပ္ေအးေဆးစြာ ေနထိုင္ေတာ္မူႀကပါတယ္။ ႀကိဳးစားမႈမွာအက်ိဳးမမ်ားပဲအခ်ီနွီသာျခင္ရပါေတာ့တယ္။မိမိလိုခ်င္သည့္ေအာင္ျမင္မႈကိုရရွိျပီးဆံုးျခင္းသည္ပင္မိမိလုပ္လုပ္ေဆာင္ရမည့္ လုပ္ေဆာင္သင့္သည့္ တာ၀န္ကို စတင္၍ ထမ္းေဆာင္လုပ္ေဆာင္ရျခင္း၏ အစသာျဖစ္သင့္္ပါသည္”။ ဆင္းရဲႀကီးစြာျဖင့္သင္ႀကားေလ့လာလို႕ဓမၼာစရိယ,ဘီေအ,အမ္ေအ,ေဒါက္တာအစရွိသည့္မိမိေမွ်ာ္မွန္းသည့္ေအာင္ျမင္မႈကိုရရွိလာေသာအခါ ထိုသင္ႀကားတတ္ေျမာက္သည့္ ပညာကို ျပန္လည္ အသံုခ် အလုပ္လုပ္ရေတာ့မည့္အခ်ိန္တြင္ အလုပ္မလုပ္မလုပ္ေတာ့ပဲ ရဟန္းကိစၥျပီးသြားသည့္နွယ္ အျငိမ္းစာ ယူေနႀကျခင္းသည္ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေတာ္ႀကီးအတြက္မ်ားစြာနစ္နာလွပါတယ္။ အမွန္တကယ္က ေအာင္ျမင္မႈကို လက္ကိုင္ ျပဳ၍ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေတာ္အတြက္ တတ္စြမ္းႏိုင္သမွ်ႀကိဳးစား ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ ရြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ျမတ္စြာဗုဒၶသည္ ေလာကီမ်က္စိႏွင့္ႀကည့္မည္ဆိုပါက အမ်ိဳးေလးပါတို႔တြင္ အျမင့္မားဆံုးျဖစ္သည့္ ခတၱိယ ႏြယ္ဖြား စႀကာမင္းေလာင္းလ်ာျဖစ္ပါတယ္။စႀကာမင္းဆိုသည္မွာ ေလာကလူ႕ဌာနတြင္အဆင့္အျမင့္ဆံုးေသာအဆင့္ပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကုတၱရာမ်က္စိျဖင့္ႀကည့္
ျဖင့္ႀကည့္ပါကလည္း ေလာကသံုးပါးတြင္ အတုမရွိသည့္ သဗၺညဳဥာဏ္ရွင္ ဘုရားစင္စစ္ျဖစ္ေတာ္မူသာေႀကာင့္ လူ,နတ္,ျဗဟၼာ, သတၱ၀ါ ဟူသမွ်အနႏၱတို႕တြင့္ အျမင့္ျမတ္ေသာ အဆင့္ပင္ပင္ပါသည္။
ထိုကဲ့သို႕ ေကာကီ ေလာကုတ္ နွစ္ျဖာျပည့္စံု အျမတ္ဆံုးပင္ျဖစ္ပါေသာ္လည္း ဘုရားရွင္သည္ ေအးေအးေဆးေဆး ေနေတာ္မမူပဲ ေလာကသားတို႔ရဲ့ ပစၥဳပၸန္,တမလြန္ ႏွစ္တန္ေသာ အက်ိဳး,အစီးအပြား, ခ်မ္သာျခင္းတို႔အတြက္ ကမၻာေပၚတြင္ အလုပ္လုပ္ဆံုးဟု ဆိုရေလာက္ေအာင္ပင္ မိမိအက်ိဳးမဖက္ သူတပါးေကာင္းက်ိဳးသက္သက္မွ်ျဖင့္ မေနမနား ႀကိဳးစားကာ သာသနာျပဳေတာ္မူခဲ့ပါသည္။မိမိတို႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားအေနနဲ႔ ဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀က မ်ားပီသစြာ အမ်ားအက်ိဳး ရြက္သည္ပိုး၍ သာသနာျပဳရန္ အလြန္ပင္လိုအပ္လွပါသည္။
ယေန႔မိမိတို႕ျမန္မာနိုင္ေတာ္ရွိ ရဟန္း သံဃာေတာ္တို႕သည္ ေရွ႕ယခင္ေခတ္အခါက ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားနွင့္နိႈင္းယွဥ္ႀကည့္မည္ဆိုပါကအလုပ္လုပ္ႀကေသာ(တနည္း) သာသနာ ျပဳရဟန္းေတာ္မ်ားမ်ားစြာအားနည္းေနေသးသည္ကိုေတြ႕ရွိရပါသည္။အေရအတြက္တိုးပြားလာေသာ္လည္း၏သာသနာျပဳလိုသည့္အရည္အေသြးအရည့္အခ်င္းသာသနာျပဳစိတ္ဓါတ္မ်ားမွာထိုးက်လို႕ေနပါသည္။ေရွ႕ေခတ္အခါကဗန္ေမာ္ဆရာေတာ္၊ငါးခံုဆရာေတာ္၊ဆရာေတာ္ဦးဗုဒ္တုိ႔သာမကလယ္တီဆရာေတာ္မဟာစည္ဆရာေတာ္၊မိုးကုတ္ဆရာေတာ္၊မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ႏွင့္ကမၻာ့သာသနာျပဳဆရာေတာ္မ်ားျဖစ္ႀကတဲ့ဆရာေတာ္ဦးအာဒိစၥ၊ဆရာေတာ္ ဦးေသ႒ိလတို႕ကဲ့သို့သာသနာ ျပဳအာဇာနည္မ်ားမ်ားစြာေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္။ဒီဘက္ပိုင္းေခတ္မွာေတာ့ အျမင္က်ယ္ႀကေသာ အလုပ္လုပ္ခ်င္ႀကေသာ ရဟန္းပ်ိဳးေလးမ်ား တစ္စတစ္စ မ်ားျပားလာတာကို ၀မ္းသာဖြယ္ရာ ေတြ႕ျမင္ရ၍ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေတာ္အတြက္ မ်ားစြာ အားျဖစ္ရပါတယ္။
ေထရ၀ါဒ ငါးႏိုင္ငံထဲတြင္ အင္အားနည္းပါးႀကေသာ လာအို၊ကေမၺာဒီးယား တို႕ကိုခ်န္ထား၍ ထိပ္ပိုင္း သံုးႏိုင္ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ၊ သီရိလကၤာ၊ ထိုင္း ႏိုင္ငံတို႔တြင္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံသည္ သံဃာေတာ္ဦးေရ သံုးေသာင္း၀န္းက်င္သာ ရွိပါသည္၊ ထိုင္ႏိုင္ငံကေတာ့ တစ္သိန္းခြဲ ႏွစ္သိန္း၀န္းက်င္ရွိျပီး မိမိတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့ သံဃာေတာ္ဦးေရ ေလးသိန္းေက်ာ္ ငါးသိန္း၀န္းက်င္အထိရွိပါတယ္။ဒါေပမဲ့ကမၻာကိုေထရ၀ါဒသာသနာျပန္႔ပြားေအာင္သာသာနာျပဳႏိုင္တာကေတာ့သံဃာအနည္းဆံုးျဖစ္တဲ့သီရိလကၤာကနံပါတ္တစ္ျဖစ္ၿပီး၊ထိုင္းႏိုင္ငံက ဒုတိယျဖစ္ ကာ၊ေနာက္ဆံုးကေတာ့မိမိတို႕ႏိုင္ငံပဲျဖစ္ပါတယ္။ကေမၺာဒီးယားႏိုင္ငံကေတာင္ျမန္မာႏိုင္ငံကိုမေက်ာ္ပဲသာေနမယ္တန္းတူလိုက္၍ သာသနာျပဳႏိုင္ႀကပါသည္။
ထိုကဲသို႔မိမိတို႔ေနာက္ေကာက္က်ေနတာဟာျမန္မာ့ရဟန္းေတာ္ေတြညံ့ႀကလို႕ မဟုတ္ပါဘူးေထရ၀ါဒငါးႏိုင္ငံတြင္ မိမိတို႔ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ပရိယတၱိစာေပ အႏိုင္နင္းဆံုးအတတ္ေျမာက္ဆံုးအေတာ္ဆံုးပင္ျဖစ္ပါသည္။ထိုသို႕ပရိယတ္စာေပတြင္အေတာ္ဆံုးျဖစ္ေပမည့္လည္းအဂၤလိပ္စာအစရွိသည့္ဘာသႏၱရကမၻာသံုးစာေပမ်ား မတတ္ေျမာက္ႀကျခင္းႏွင့္ ျပင္ပဗဟုသုတအားနည္းျခင္း ေႀကာင့္ ယခုကဲ့သို႕ေနာက္ေကာက္က် က်န္ရစ္ခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္မ်ားသည္ သစ္လြင္ေခတ္မွီ၍ ေနပါေသာ္လည္း မိမိတို႔ႏိုင္ငံရွိ ထိပ္ပိုင္းသံဃာေတာ္မ်ား၏ ေခတ္ေနာက္က်မႈ အျမင္မက်ယ္မႈ ေရွ႕ရိုးဆန္မႈတို႕ ေခတ္ႏွင့္အညီ မေျပာင္လဲႏိုင္မႈမ်ားေႀကာင့္သာ ယခုကဲ့သို႕ ျဖစ္ေနျဖင့္ဟုဆိုလွ်င္ မွားမည္မဟုတ္ေပ။ ယခုအခါ ဗုဒၶဘာသာ ဆိုင္ရာ တကၠသိုလ္မ်ား ေပၚေပါက္လာသျဖင့္အနည္းငယ္သာသနာျပဳလာႏိုင္သည္ ကို၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာေတြ႔ရွိရပါတယ္။ဒါေပမဲ့လည္းသံဃာေတာ္မ်ား၏ အေရအတြက္နွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက တကၠသိုလ္အေရအတြက္သည္ အရမ္းပဲနည္းပါးေနပါေသးသည္ ။ပရိယတၱိစာသင္ တိုက္မ်ားမ်ားျပားလာ၍သာ ေတာ္ေသးပါတယ္။
ဒကာ ဒကာမတို႕ကလဲ တကယ္ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးႀကသည့္ ပရိယတၱိ၀န္ေဆာင္ စာသင္ တိုက္ေတြကို မ်ားစြာေထာက္ပန္႔လႈဒါန္းသင့္လွပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကမၼ႒ာန္းရိပ္သာမ်ားတြင္ ေပါမ်ား ပိုလွ်ံသေလာက္ စာသင္တိုက္ သံဃာေတာ္တို႔မွာ ဆင္းရဲခ်ိဳ႔တဲ့ေနပါတယ္။ဒါေႀကာင့္ သာသနာ့ရဲ႕ အေျခခံအုပ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ ပရိယတၱိစာသင္တိုက္မ်ားကို အရွည္တည္တံ့ သာသာနာျပဳ ႏိုင္ေစရန္ လႈဒါန္းေထာက္ပန္႔ ႀကဘို႕ အလြန္ပင္ လိုအပ္လွပါသည္။
ပရိယတၱိစာသင္တိုက္မ်ားကိုေလ့လာႀကည့္ပါကသာသနာေတာ္ႀကီးအတြက္ အက်ိဳးမ်ား သည္မွာမွန္ေသာ္လည္း ဒကာ ဒကာမတို႕အား ပရိယတၱိပညာမေပနိုင္သာေႀကာင့္ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ သီးသန္႕ သာသာနာျပဳ႒ာနလိုသာျဖစ္ေနပါတယ္။
မိမိစာေပသင္ေနရာ သိရိလကၤာႏိုင္ငံတြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္သာမကပဲ လူပပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ပါ ` အာနႏၵာေကာလိပ္´ `ဗုဒၶဘာသာအမ်ိဳးသမီးေကာလိပ္´စသည့္ျဖင့္ဖြင့္လွစ္ထားေပးသည့္အျပင္ တကၠသိုလ္တိုင္းတြင္လည္း`ဗုဒၶဘာသာေလ့လာေရး႒န´ဆိုျပီးထားရွိေပးပါတယ္။
တကၠသိုလ္အဆင့္ မေရာက္ခင္ မူႀကိဳ၊ မူလ၊အလယ္၊အထက္တန္းမ်ားတြင္လည္း ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္မ်ားကို ျပ႒ာန္းျပီး မျဖစ္မေနသင္ႀကားေပးပါသည္။ထိုင္အျပင္ တနဂၤေႏြ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားတြင္လည္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဓမၼစကူ(လ္)သင္တန္းဆိုျပီး အစိုးရေက်ာင္းတက္သူတိုင္း အတက္မေနရ တက္ႀကရပါတယ္။ထို့ေႀကာင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံသားတို႕သည္ ဆင္းရဲသားကအစ ဟသမၼတအဆံုး ျပည္သူအားလံုးတို႕ဟာ ဘုန္ေတာ္ႀကီးေက်ာင္းထြက္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသား ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသူမ်ားျဖစ္ႀကသာေႀကာင့္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအားေလးစားသည္၊တန္ဖိုးထားသည္။သမၼတသည္ မည့္သည့္အလုပ္ပဲ လုပ္လုပ္ အေရးႀကီးသည့္အလုပ္မ်ားတြင္ သံဃာေတာ္တို႕၏ အႀကံဥာဏ္ၾသ၀ါဒကိုခံယူႀကရ၏ သံဃာေတာ္မ်ား သေဘာတူညီခ်က္မပါပဲ မည့္သည့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မည့္သည့္လုပ္ငန္းမွ အခ်မွတ္ မလုပ္ေဆာင္ေပပါလီမာန္အမတ္အျဖစ္ရဟန္းေတာ္မ်ားကိုတင္ေျမာက္ပင္ထားပါေသး၏။
ရဟန္းေတာ္တို႕သည္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ား ႏိုင္ငံေတာ္၏ ပညာေရး၊က်မၼာေရး စသည္တို႔ကိုေကာင္းစြာလမ္းညႊန္ဆံုမႏိုင္ႀကေသာေႀကာင္ ျပည္သူ ျပည္သားတိုု႕သည္ ရဟန္းသံဃာေတာ္တို႕၏တန္းဘိုးကိုနာလည္းျပီးတန္ဘိုးထားေလးစားတတ္ လာႀကပါတယ္။ ဒကာဒကာမတို႕သည္ဘာသာေရးအေျခခံရွိထားျပီးျဖစ္သည့္အတြက္မိမိဘာသာရဲ႕ တန္ဘိုးကို သိရွိနားလည္သြားသည့္အတြက္ေႀကာင့္ဘာသာေျပာင္သြားတာဆိုတာမရွိသေလာက္ ရွားသြားပါ တယ္။ထို႔သီရိလကၤာႏိုင္ငံကဲ့သို႔မိမိတို႔ႏိုင္ငံတြင္လည္းအတန္းေက်ာင္မ်ားစြာ ဗုဒၶစာေပ မ်ားကို ျပ႒ာန္ေပးႏိုင္ရန္အစိုုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ဆရာေတာ္သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္မ်ားအေန ျဖင့္ႀကိဳး စားေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။
သီရိလကၤာသံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္အမ်ားစုဟာမူလတန္း၊အလယ္တန္း အထက္တန္းနွင့္ တကၠသိုလ္မ်ားမွာ ေက်ာင္းဆရာမ်ားအျဖစ္ အလုပ္လုပ္ျပီး သာသနာျပဳေနႀကပါတယ္။ တနည္းဆိုရေတာ္ဘာသာေရးတစ္ခုတည္းသာမကပညားေရးအခန္းက႑မွာဦးေဆာင္ျပဳ၍သာသနာျပဳေနႀကျခင္းျဖစ္ပါသည္၊”ေလာကတၳစရိယညာတတၳစရိယ’’ဆိုသည့္အတိုင္း မိမိရဲ့လူမ်ိဳးတိုးတက္ေအာင္ စီးပြားေရး၊လူမႈေရးဘာသာေရး ကိုလမ္းျပေပးတာဟာလည္း ဘုရားရဲ႔ အလိုေတာ္က် သာသနာျပဳေနႀကျခင္းပင္ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶသာသာနာေတာ္ႀကီးျပန္႔ပြားဘို႔ရန္အတြက္သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္တို႕အေပၚတြင္သာတာ၀န္္ရွိမွီတည္ေနတာမဟုတ္ပဲတိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္မင္လုပ္သည့္အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားအေပၚ၌လည္းအမ်ားႀကီးမွီတည္ေနပါသည္။အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏သာသနာေတာ္သမိုင္းကို ေလ့လာအကဲခတ္ ႀကည့္မည္ဆိုပါကေတြ႔ရွိသိျမင္ႏိုင္ပါတယ္။အာဏာပိုင္အစိုးရမင္းသည္ဗုဒၶဘာသာကို ၾကည္ညိဳေ သာသာသနာျပဳမင္းျဖစ္ပါကသာသနာေတာ္ေနလိုလလိုတိုးတက္စည္ပင္ျပန္႔ပြာ၍အာဏာ ပိုင္အ စိုးရမင္းသည္တျခားဘာသာျခားျဖစ္ေနပါကသာသာနာေတာ္ဆုတ္ယုတ္သြားသည္ကို ေတြ႔ရွိရ မွာျဖစ္ပါသည္။အာဏာပိုင္အစိုးရမင္းသည္ ဘာသာျခားျဖစ္ေသာေႀကာင့္ ဗုဒၶသာသာနာေတာ္ကို နွိပ္ကြပ္ခဲ့ေသာ္လည္း အိႏၵိယေျမမွ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႀကီးသည္ လံုး၀ေပ်ာက္ကြယ္မခဲ့ေပ အဘယ့္ေႀကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုေခတ္အခါက အိႏၵိျပည္၏ ပညာေရးမွာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းသံဃာမ်ား၏ လက္ထဲတြင္ရွိေနေသာေႀကာင့္ပင္ျဖစ္၏၊ အိႏၵိိယႏိုင္ငံ၏ သာသာကြယ္ေႀကာင္း အဓိကအေႀကာင္းအရင္းအရင္းမွာ ရဟန္းသံဃာေတာ္တို႕သည္ သာသာနာျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားကိုမလုပ္ေဆာင္ေတာ့ပဲ လာဘ္လာဘ ေနာက္ကိုလိုက္ျပီး ဓါတ္ နတ္စသည့္္ေတြကို ၀ိဇၨာအတတ္,ေမွာ္အတတ္မ်ားကို လိုက္စားလာျခင္ႏွင့္ မူဆလင္တို႔၏ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာင္တို႔အား ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္မႈေႀကာင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံအတြင္းဗုဒၶသာသာနာေတာ္အျမစ္ျပတ္ဆုတ္ယုတ္သြားျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ထို႕ေႀကာင့္သာသာနာေတာ္ႀကီးတိုးတက္စည္ပင္ျပန္႕ပြားရန္အတြက္ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား၏သာသနာျပဳအခန္းက႑အေရးပါသကဲ့သိုတိုင္ျပည္အုပ္ခ်ဳပ္သူတို႕၏အေထာက္အပန္႔ခ်ီးေျမာက္မႈလည္းမ်ားစြာအေရးပါလွပါသည္။ဆရာ,ဒကာလက္တြဲ၍အမ်ိဳး,ဘာသာ,သာသာနာေတာ္အက်ိဳးအတြက္ လက္တြဲေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ရာ အလြန္အေရးႀကီးလွပါေပသည္။
အခ်ိဳ႕ေသာရဟန္းေတာ္တို႕သည္သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားအားလုပ္ေဆာင္ခ်င္ေပမည့္လည္းအခြင့္မသာေသာေႀကာင့္အခ်ိန္တန္ဘိုးရွိသည့္အခ်ိန္မ်ားႏွင့္ ႀကိဳးစားရွာေဖြသင္ႀကား ထားေသာ အရည္အခ်င္း၊ပညာရပ္တို႔သည္ အလဟႆျဖစ္သြားႀကပါသည္။ ထို႕ေႀကာင့္ ပညာျပည့္၀ႀကေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔အား သာသာနာျပဳႏိုင္ေစရန္အတြက္ သံဃာ့ဘက္မွ တာ၀န္ရွိဆရာေတာ္ မ်ားႏွင့္အစိုးရဘက္မွ တာ၀န္ရွိ ဒကာတို႔အေနနဲ႔ သံဃာေတာ္မ်ား သာသနာျပဳႏိုင္ေရးအတြက္ သာသနာျပဳအခြင့္အလမ္းမ်ားကို ဖန္တီးေပးသင့္လွပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ သာသနာျပဳအခြင့္အလမ္းမ်ား ဖန္တီးေပးပါက အလုပ္မလုပ္ခ်င္ေသာ ရဟန္းေတာ္တို႔သည္လည္း ထိုသာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကိုလုပ္ရင္လုပ္ရင္းျဖင့္ပင္လုပ္ငန္းမွာေပ်ာ္ေမြ႔သြားျပီးဘာသာ၊ သာ သနာ နွင့္ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ပါမ်ားစြာအေထာက္အကူျဖစ္ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။
ထိုကဲ႔သို႕သာသနာျပဳအခြင့္အလမ္းမ်ားဖန္တီးရာတြင္စာခ်ဘက္အားသန္သည့္ အရွင္ျမတ္ တို႔ကို စာခ်ေစျခင္း၊တရားေဟာ တရားျပ အားသန္သည့္အရွင္တို႔အား တရားေဟာ တရားျပေစျခင္းအျပင္ တျခားေသာ ပရဟိတ က်မၼာေရး၊ပညာေရးစသည့္ျဖင့္အားသန္သည့္ သံဃာေတာ္တို႕ကိုလည္း အားသန္ရာကိုျပဳလုပ္သာသနာျ့ပဳအခြင့့္္အလမ္းကို ဖန္းတီးေပးသင့္ပါ သည္။ထိုကဲ့သို႔ျပဳလုပ္မေပးႀကသျဖင့္ျမန္မာႏိုင္ငံဗုဒၶသာသနာေတာ္တြင္ သံဃာေတာ္ဦး ေရမ်ားသေလာက္ ခရီးမတြင္ျဖစ္ေနျခင္းမွာ ၎အခ်က္သည္လည္း အဓိကက်ေနပါသည္။ ထိုကဲ႔သို႔ ဖန္တီးေပးျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္လည္း ၀န္းထမ္းအေရးအတြက္ႏွင့္ ထိုထမ္းတို႕အားေပးရသည့္အခေႀကးေငြမ်ားသက္သာလာမည့္အျပင္ထို၀န္ထမ္းတို႕အား အျခား ေသာအပ္အပ္ေသာေနရာမ်ားအားခန္႔ထားပါကတိုင္းျပည္အတြက္မ်ားစြာအက်ိဳးျပဳမည္မွာဧကန္မုခ်ပင္ျဖစ္ပါသည္။
သီလ၊သမာဓိ၊ပညာႏွင့္ျပည့္စံုေသာ သံဃာေတာ္အရွင္မ်ားသည္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ၀ယ္ ေရတြက္လို႔မရႏိုင္ေအာင္မ်ားျပားပါေသာ္လည္း ထိုကဲ့သို႔ သာသနာျပဳအခြင့္အလမ္းမရွိႀကသျဖင့္ လုပ္ခ်င္သေလာက္ လုပ္သင့္သေလာက္ အမ်ိဳးဘာသာ,သာသနာေတာ္အတြက္ မလုပ္လိုက္ရပဲ ဘ၀နိဂံုးခ်ဳပ္သြားႀကသည္မွာ သာသာနာႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ မ်ားစြာနစ္နာလွပါသည္။
ေနာင္ေတာ္ေက်ာင္းထိုင္၊ေက်ာင္းပိုင္ ဆရာေတာ္မ်ားအေနႏွင့္လည္း မိမိတို႕၏ ေက်ာင္းတိုက္ကို တပ္မက္မေနပဲ ညီေတာ္သံဃာေတာ္မ်ားအား မွ်ေ၀၍ အတူတကြ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းကို ညီညြတ္စြာျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္သည့္ပါသည္။ရန္ကုန္ မႏၱေလး အစရွိသည့္ ေက်ာင္တိုက္မ်ားတြင္ နာမည္ႀကီးစာသင္တိုက္ႀကီးမ်ားမွလြဲ၍ ေက်ာင္းတိုက္အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအားလက္မခံပဲ မိမိတို႔ႏွင့္ေဆြမ်ိဳးနီးစပ္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအားသာလွ်င္ လက္ခံထားႀကပါသည္။သင္တန္းတက္၊ေစ်း၀ယ္၊ ေဆးရံုးတက္ စသည္ျဖင့္ လာေရာက္ႀကသည့္ ဧည့္သည္မ်ားအားလက္ခံျပီး ထိုဧည့္သည္မ်ားမွ တည္းခိုးခအျဖစ္ လႈဒါန္းသည့္ လာတ္လာဘကို မက္ေမာတြယ္တာေနႀကပါသည္။ထိုဧည့္သည္မ်ားကို လက္မခံရဟု ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္ပါ။နယ္ေ၀းမွ ေစး၀ယ္ျခင္း၊ေဆးကုျခင္းစေသာအေၾကာင္းႀကီးငယ္ျဖင့္ၿမိဳ႕သို႔ေရာက္လာသူမ်ားမွအေျခအေနအရတည္ခိုးရန္ ေနရာ အခက္ေတြ႔သည့္အခါတြင္ ဘုန္ေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားအား တည္းခိုးရမွာပင္ျဖစ္ပါသည္။ထိုကဲ့သို႔ ေဆးကျုခင္းစသည့္ တစ္ခဏတာတည္းခိုေနျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ အစဥ္ထာ၀ရ အိမ္ကဲ့သို႔ေနထိုင္ေနႀကသည္မွာ လံုး၀မသင့္ေလွ်ာ္ေပ။
မိမိသည္ ဗုဒၶတကၠသိုလ္(ရန္ကုန္)သို႔ တက္ေရာက္ပညာသင္ယူရန္အတြက္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ ကားျဖင့္လွည့္လည္၍ ေက်ာင္းမ်ားလိုက္ေလွ်ာက္ဖူးပါသည္၊ ေက်ာင္းေပါင္ ၂၀-ေက်ာ္သာေလွ်ာက္လိုက္ရတယ္ တစ္ေက်ာင္းမွလက္မခံေပ “ငါတို႔ေက်ာင္းက ေနရာလြတ္မရွိေတာ့’’ဟုသာေျပာႀကပါတယ္။ေနရာလြတ္မရွိဟုသာလို႔သာေျပာတယ္ေက်ာင္းတိုက္တစ္တိုက္လံုးမွ သံဃာ ၅-ပါးပင္မျပည့္ႀကပါ ထိုရွိသည့္သံဃာမ်ားမွာလည္း ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ႏွင့္ေဆြမ်ိဳးနီးစပ္ေတာ္သူမ်ားသာျဖစ္ႀကပါသည္ ။ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ မိမိ၏သားေတာ္အရွင္ရာဟုလာ၊ညီေတာ္အရွင္အာနႏၵာႏွင္တျခားေသာ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တို႔အား လက္၀ဲရံ၊လက္ယာရံ စသည့္ မဟာသာ၀က အဂၢသာ၀ကစသည့္ ရာထူးမ်ားမေပးပဲ အမွန္တကယ္ အရည္းအခ်င္ႏွင့္ျပည့္စံု၍ သာသနာျပဳႏိုင္ႀကမည့္ အရွင္သာရိပုတၱရာ အရွင္ေမာဂၢလာန္ စသည့္သာ၀ကတို႔အားသာလွ်င္ လက္ယာရံ၊လက္၀ဲရံစသည့္တို႔ကိုေပးေတာ္မူထားသည္ကိုေ ထာက္ဆ၍ဘုရားရွင္၏တပည့္သားပီသစြာျဖင့္ဘုရားရွင္ကဲ့သို႔ သာသနာျပဳႏိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းႏွင့္စိတ္ထားရွိႀကသည့္ သံဃာေတာ္မ်ားအားသာေနရာေပးသင့္ပါတယ္။ ထိုေက်ာင္တိုက္မ်ားသည္သံဃာမရွိေပမည့္လည္း လူပဂၢိဳလ္မ်ားကေတာ့ မနည္းလွေပ တခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္အိမ္ေထာင္သားေမြးပင္ျပဳလုပ္ေနႀကပါသည္။
ထိုကဲ့သို႔အျဖစ္မ်ိဳးမိမိတစ္ပါးတည္ းေတြ႔ႀကံဳရသည္မဟုတ္ေပမိမိသူငယ္ခ်င္း သံဃာေတာ္မ်ားလည္း ေက်ာင္ေနရာ အခက္အ ခဲေတြ႔ႀကံဳရေႀကာင္းသိရွိပါသည္။ တခ်ိဳ႕ သံဃာေတာ္မ်ားဆိုလွ်င္ သာသနာစိတ္ စာစိတ္ရွိပါလွ်က္ ေနထိုင္စရာေက်ာင္းရွာမရေသာ ေႀကာင့္ေတာရပ္ရြာသို႔ျပန္သြားရျပီး ပညာသင္ရန္အခြင့္အလမ္ းမ်ားဆံုးရံႈးသြားသည့္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ သာသာနာေတာ္အတြက္ မ်ားစြာနစ္နာလွပါတယ္။
ထို႔ေႀကာင့့္ေက်ာင္းထိုင္၊ေက်ာင္ပိုင္ဆရာေတာ္မ်ားအေနႏွင့္ဘာသာစိတ္ သာသာနာစိတ္ ေလးထားၿပီးပညာသင္ညိီေတာ္သံဃာေတာ္တို႔အား မိမိေက်ာင္းတိုက္တြင္လက္ခံျပီး ေပ်ာ္ရႊင္စည္းလံုးစြာႏွင့္လက္တြဲကာ သာသနာျပဳသင္လွပါသည္။
ေက်းလက္ေဒသတို႔တြင္လည္းသာာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားမွာလြန္စြာအားနည္းသြားသည္ကိုေတြ႔ရွိရပါသည္။ မိမိတို႔ငယ္စဥ္အခါက ေက်းရြာဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ေက်ာင္လွ်င္ ကိုရင္ေက်ာင္းသာ တစ္ရာေက်ာ္အနည္းဆံုးရွိပါေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္တြင္မူ ဆြမ္းခံျခင္းစသည့္ ေ၀ယ်ာ၀စၥမ်ားျပဳလုပ္ေပးမည့္ ေက်ာင္းသား သံုးေလးေယာက္ကိုပင္ မနည္းေခ်ာ့ေမြးထားေနရပါသည္။ ေက်ာင္တြင္ ေက်ာင္သားမရွိက ကိုရင္လည္းမရွိႏိုင္ေပ ကိုရင္မရွိလွ်င္ ရဟန္းသံဃာမ်ားမွာ ဘယ္လို႔မွ မရွိႏိုင္ေတာ့ပါ။ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာအတြင္း သာသာနာ့မ်ိဳးဆက္အတြက္ ရင္ေလးစရာ ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ရဟန္းသံဃာအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားအား ေကာင္းစြာ မလုပ္ေဆာင္ႀကေတာ့ပဲ ေအးေအးေဆးေဆး ေနႀကဦးမည္ဆိုပါကေခတ္လူငယ္မ်ားမွထို သံဃာေတာ္မ်ားေႀကာင့္ တိုင္ျပည္တိုးတက္ေရး ေႏွးေကြးေနျခင္းျခင္း၏ဟု အျပစ္ျမင္ လာႏိုင္စရာရွိပါသည္။
တစ္ျခားဘာသာ၀င္မ်ားက သူတို႔ဘာသာျပန္႔ပြားေရးအတြက္ ေတာေရာျမိဳ႕ပါ မစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားေနႀကခ်ိန္တြင္ မိမိတို႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားအေနႏွင့္ မသိလိုက္ မသိဖာသာေန ေနႀကဦးမည္ဆိုပါက ဗုဒၶ၏တရားေတာ္မ်ားသည္ မည္မွ်ပင္ မွန္ကန္မွန္ကန္ မည္မွ်ပင္အႏွစ္သာရျဖည့္စံုေနပါေစ ဗုဒၶ၏တရာေတာ္ျမတ္တို႔ရဲ႔ တန္ဘိုးကို ဒကာ ဒကာမတို႔သိရွိ္ နားလည္ျခင္းတန္ဖိုးထားျခင္းမရွိေတာ့ပါကေနာင္ႏွစ္ေပါင္းအနည္းငယ္အတြင္းမွာ ဘာသာျခား တို႔၏၀ါးမ်ိဳးျခင္းကိုမလြဲမေသြခံသြားရႏိုင္ပါသည္။
အခ်ိဳ႕ေသာရဟန္းေတာ္တို႔သည္ မိမိတို႔၏ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာအား လူမ်ိဳးျခား ဘာသာျခားတို႔မွ စီမံကိန္းဆြဲ၍ အႏိုင္က်င့္၀ါးမ်ိဳေနမႈကို ကိေလကင္းကြာ ရဟႏၱာႀကီးမ်ားႏွယ္ ေမတၱာရွင္မ်ားအလားေနႏိုင္ေတာ္မူႀကေပမည့္မိမိတို႔သံဃာေတာ္အခ်င္းခ်င္း မေကာင္းေႀကာင္း ကဲ့ရဲ႕ျပစ္တင္ရႈံ႕ခ်ရမည္ဆိုပါက၏ေရွ႕ဆံုးကေန၍ရဲရင့္စြာကဲရဲ႕ျပစ္တင္ေနႀကသည္ကို ၀မ္းနည္း ဖြယ္ရာေတြ႕ျမင္ရေနရပါတယ္။
သံဃာေတာ္အခ်ိဳ႕သည္တပည့္ဒကာ၊ဒကာမတို႔အားဘာသာေရ လူမႈေရး ပညာေရး စီးပြားေရး စသည့္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားမလုပ္ေဆာင္ႀကသျဖင့္ လာဘ္လာဘအတြက္ဒကာဒကာမတို႔အား ရဟန္း၏သိကၡာတရားကိုမွမေထာက္ေတာ့ပဲမ်က္ႏွာခ်ိဳေသြးျပီးေနႀကရပါသည္။`ဆရာ-ဒကာမသည္ဒကာဆရာ´သို႔ေရာက္ရွိသြားသည္ကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ ႀကားသိေနရပါသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္္စုတြင္ သာသနာျပဳေတာ္မူေနသည့္ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ၀ိမလ မွ ၾသ၀ါဒေလးတစ္ခုအားေပးဖူးပါသည္ထိုႀသ၀ါဒသည္မိိမိသာမကပဲရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားအားလံုးအတြက္ အလြန္ပင္အဖိုးတန္လွပါသည္၊ ထိုႀသ၀ါဒေလးကေတာ့”ဦးဇင္းေရ…… ရဟန္းဆိုတာ မဟုတ္တာလုပ္ရမွာကို္ရွက္တတ္ရမယ္၊ လာဘ္လာဘ ေနာက္မလိုက္မိေအာင္ ရွက္တတ္ရမယ္၊ေနာက္… သိကၡာတရားရွိရမယ္ ၊ ရဟန္ဆိုတဲ့ မာနလဲရွိရမည္ လတ္လာဘအတြက္ ရဟန္သိကၡာအက်မခံဘူးဆိုတဲ့မာနေပါ့၊ ပညာ၊ သီလ၊စရဏေတြ ရွိရမယ္ ဒါမွရဟန္ဟာရဟန္ႏွင့္တူမယ္’’ထိုႀသ၀ါဒေလးသည္တိုေပမည့္လည္းအမ်ိဳး,ဘာသာ,သာသနာအတြက္အလုပ္လုပ္ႀကမည့္ တနည္း သာသနာျပဳႀကမည့့္ ညီိေတာ္ ေနာင္ေတာ္တို႔အတြက္ မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့တရားေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
ထိုတရားတို႔ႏွင့္ျပည့္စံုမွသာလွ်င္အမ်ားႏွင့္မိမိကိုယ္တိုင္ႀကည္ညိဳ၍သာသာနာျပဳခရီးကိုေအာင္ျမင္စြာေလွ်ာက္လွမ္ႏိုင္ပါျဖစ္ပါတယ္။ထို႔ေႀကာင့္ညီေတာ္ေနာင္ေတာ္သံဃာေတာ္မ်ားအားလံုးတို႔အေနႏွင့္အမ်ိဳးဘာသာသာသနာေတာ္ႀကီးတက္တက္ႀကီးပြားေစရန္အတြက္ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ၀ါသနာပါရာ အရည္အခ်င္းမ်ား ျပည့္မီေအာင္ႀကိဳးစာ၍ ဆရာဒကာ လက္တြဲညီညာ စည္းလံုးေပ်ာ္ရႊင္စြာျဖင့္ အတူတကြ သာသာနာျပဳႏိုင္ႀကပါေစလို႔ ဆုေတာင္ရင္ နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ရပါေပေတာ့သတည္း။ ။
(သီရိလကၤာေရာက္ ျမန္မာေက်ာင္းသာရဟန္းေတာ္မ်ား စုစည္းထုတ္ေ၀သည့္ ‘လကၤာတမန္ မဂၢဇင္း တြင္ပါရွိေသာ ေဆာင္းပါး)
မိမိအက်ိဳး၊ သူတပါး၏အက်ိဳး၊ထိုႏွစ္မ်ိဳးကို၊သည္ပိုးႏိုင္သည့္၊တန္ဖိုးရွိ၊တန္ဖိုးျမင့္သူမ်ားျဖစ္ၾကပါေစ
ဓမၼ၀ီရ အရွင္ေတဇနိယ
ကိုလံဘို၊သီရိလကၤာ
Website;http://www.ashintejaniya.com/
0 blogger-facebook:
Post a Comment