ေမာင္လြန္းၾကင္ (၁၉၃၇-၁၉၉၂)

၁။ အမည္ရင္း - ဦးအုန္းလြင္

၂။ မိဘအမည္                   - ဦးညီညီ + ေဒၚေအးရွင္

၃။ ေမြးသကၠရာဇ္               - ၂၄၊ ၁၀၊ ၁၉၃၇

၄။ ေမြးဖြားရာေဒသ           - သံတဲြၿမိဳ႕

၅။ ကေလာင္အမည္ခြဲမ်ား - သံတဲြအုန္းလြင္၊ အေမာင္

ကိုယ္ေရးျဖစ္စဥ္

ဆရာ ေမာင္လြန္းၾကင္ကို ၁၉၃၇ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ အဖ ဦးညီညီႏွင့္ အမိ ေဒၚေအး ရွင္ တို႔မွ သံတဲြၿမိဳ႕တြင္ ေမြးဖြားသည္။ အမည္ရင္းမွာ ဦးအုန္းလြင္ျဖစ္သည္။ သံတဲြၿမိဳ႕ အစိုးရ အထက္ တန္း ေက်ာင္း၌ ပညာ သင္ၾကားခဲ့ရသည္။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ထို ႔ေနာက္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္တြင္ ပညာဆက္လက္ သင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာစာျဖင့္ ဝိဇၨာ ဂုဏ္ထူး တန္းကို ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ မဟာဝိဇၨာတန္းကို ဆက္လက္တက္ရင္းကပင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သက္ႀကီး တကၠသိုလ္ (လုပ္သားမ်ား ေကာလိပ္) တြင္ ျမန္္မာစာ နည္္းျပအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္တြင္ မဟာဝိဇၨာဘဲြ႕ကို ရရွိခဲ့သည္။ မဟာဝိဇၨာဘဲြ႕ အတြက္ တင္သြင္းရသည့္ က်မ္းစာအုပ္ အမည္မွာ "ဒဂုန္တာ ရာ၊ သူ႔ကဗ်ာႏွင့္ သူ႔ ကဗ်ာ သေဘာတရား" ျဖစ္သည္။

ဆရာ ေမာင္လြန္းက်င္၏ ပထမဆံုး ဝတၴဳတို ျဖစ္သည့္ "အတုံ႔" ဝတၴဳတိုမွာ ၁၉၅၄-၁၉၅၅ ခုႏွစ္၊ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ႏွစ္ပတ္လည္ မဂၢဇင္းတြင္ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပ ပါရွိခဲ့သည္။ ပထမဆံုး ကဗ်ာလက္ရာ ျဖစ္သည့္ "ညႇိဳးပန္း တပြင့္ အဘိဓမၼာ" ကဗ်ာမွာ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလထုတ္ ေသြးေသာက္ မဂၢဇင္းတြင္ ပါရွိခဲ့သည္။ ၁၉၅၄- ၁၉၅၅ ခုႏွစ္၊ ႏွစ္လယ္ပိုင္း အထိ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ႏွစ္ပတ္လည္ မဂၢဇင္း၊ ေသြးေသာက္၊ ျမဝတီ၊ တိုင္းရင္း ေမ မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ ပါရွိသည့္ဝတၴဳ၊ ကဗ်ာမ်ားကို သံတဲြအုန္းလြင္ အမည္ျဖင့္ ေရး သားခဲ့သည္။ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေမာင္လြန္းၾကင္ ကေလာင္ အမည္ျဖင့္ ေရးသားခဲ့သည္။ ဆရာ ေမာင္လြန္းၾကင္သည္ ကဗ်ာႏွင့္ စကားေျပ ႏွစ္မ်ိဳးလံုး ေရးသားေသာ္လည္း စာဖတ္ပရိသတ္က ကဗ်ာ ဆရာ အျဖစ္သာ လူသိမ်ား သည္။

၁၉၅၇ ခုႏွစ္ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္အထိ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ရခိုင္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ား ႏွစ္စဥ္ ထုတ္ေဝ သည့္ ရခိုင္တန္ေဆာင္ မဂၢဇင္းတြင္ တဲြဖက္စာတည္းႏွင့္ တာဝန္ခံစာတည္း အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ကေလာင္အသင္း၌ စာၾကည့္တိုုက္မွဴး အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ဆရာသည္ စာေပ ေရးသားျခင္း အျပင္ ပန္းခ်ီႏွင့္ ဂီတ သုခုမ အႏုပညာ တို႔ကိုလည္း ဝါသနာပါသည္။ ႐ႈခင္း သ႐ုပ္ေဖာ္ ဆီေဆး ပန္ခ်ီကားမ်ားကို ေရးဆဲြသည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ အေမာင္ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ သံေယာ ဇဥ္မီး သီခ်င္းကို စႏၵရားသက္ခိုင္ တူရိယာအဖဲြ႕မွ သီဆိုအသံလႊင္ခဲ့သည္။ ထုိသီခ်င္းသည္ ျမန္မာ့အသံ ဓာတ္ ျပားရ ေတးတပုဒ္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ကံ့ေကာ္ၿမိဳင္ တူရိယာဝုိင္း၊ ဂီတစာဆုိ တူရိယာဝုိင္းမ်ားတြင္ လည္း ေတး သီခ်င္းမ်ား သီဆုိ အသံလႊင့္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ တကၠသုိလ္ ပုလဲပန္း အေပ်ာ္တမ္း တူရိယာဝုိင္းကုိ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ တကၠသုိလ္ ပုလဲပန္း တူရိယာဝုိင္းမွ ေတးသီခ်င္းမ်ား ကုိ ျမန္မာ့ အသံမွ ႏွစ္လလွ်င္ တႀကိမ္ အသံလႊင့္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ဝတၴဳမ်ားကုိ ဆက္တုိက္ ေရး သားလာခဲ့သည္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ထုိင္း၊ မေလးရွား၊ ပီနန္၊ စင္ကာပူ၊ ဂ်ပန္၊ ေဟာင္ေကာင္၊ မကာအုိ၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိ ကန္ ျပည္ေထာင္စုသုိ႔ ေလ့လာေရးခရီး ထြက္ခဲ့သည္။

ဆရာေမာင္လြန္းၾကင္သည္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္၊ဇြန္လ ၁၆ ရက္ေန႔၌ ႀကိဳ႕ပင္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ႐ုတ္တရက္ ကြယ္ လြန္ ခဲ့ပါသည္။

ေရးသား ျပဳစုခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ား

၁။ လြမ္းၿမိဳင္ေက်းရဲ႕ အေဝးတေနရာဆီမွာ ၁၉၈၁

၂။ သိဂၤါရ ရသ ၁၉၈၀

၃။ ေမတၲာ ျမႏွင္းရည္ႏွင့္ အျခားဝတၴဳတုိမ်ား ၁၉၈၄

၄။ ဒဂုန္တာရာ သူ႔ကဗ်ာႏွင့္ သူ႔ကဗ်ာ စာေပ သေဘာတရားက်မ္း ၁၉၉၄

၅။ ျမႏွင္းျမဴျခယ္ လွဇင္းမယ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံျခား ခရီးသြား ေဆာင္းပါးမ်ား ၁၉၉၅

၆။ လွမ်ားရွင္ မစၥတူး ၁၉၉၅

၇။ အသည္းခြဲသူ ဘယ္သူလဲ ကဗ်ာမ်ား ၁၉၉၇

ကိုးကား

ေ႐ႊဟသၤာ စာအုပ္တုိက္၊ ၂၀၀၈ စက္တင္ဘာ၊ ပထမအႀကိမ္ ထုတ္ "ႏွစ္ဆယ္ရာစု ျမန္မာ စာေရးဆရာ မ်ား ႏွင့္ စာစုစာရင္း (ပဥၥမတြဲ)" စာအုပ္မွ

http://www.arakanfolks.com မွကူးယူေဖာ္ၿပသည္